Kỹ Năng Văn Hóa Ứng Xử
1. Nguyên tắc
Bất cứ hiện tượng văn hóa nào cũng được qui định bởi một số yếu tố.
Ứng xử là một hiện tượng văn hóa.
Ứng xử của Người Việt Nam, ngoài văn hóa gốc bản địa, còn chịu ảnh hưởng sâu đậm hai lớp văn hóa khu vực và Tây Phương. Lớp văn hóa khu vực, đặc biệt là Phật Giáo và Nho Giáo. Lớp văn hóa Tây Phương, đặc biệt là Kitô Giáo.
Mỗi lớp văn hóa có thể dùng biểu tượng để diễn tả.
Phật Giáo dùng Bông Hoa.
Nho Giáo dùng Tảng Đá đè trên hai Mầm Sống.
Kitô Giáo dùng Trái Tim.
Ý nghĩa bông hoa: Niềm an vui, lòng yêu mến, sự thuận theo. Nó dược biểu hiệu qua nụ cười.
Ý nghĩa tảng đá và hai mầm sống: Diễn tả nguyên tắc tuỳ cơ ứng biến. Một mầm sống cố chấp đâm thẳng, nhưng đụng vào tảng đá, chết. Còn mầm thứ hai thì lách qua một bên, chồi lên, gặp ánh sáng mặt trời, nó lớn mạnh và cuối cùng đẩy hòn đá qua một bên, trở thành cây cao bóng cả.
Ý nghĩa trái tim: Diễn tả tình thương, lòng nhân ái, tâm hồn giàu lòng thương xót.
2. Thực hành
2.1. Người lãnh đạo - phục vụ
Gặp bất cứ chuyện gì hoặc người nào, cũng tỏ ra niềm nở, vui tươi.
Tỏ ra tay bắt mặt mừng.
Biểu lộ tốt nhất là qua nụ cười trìu mến.
2.2. Người lãnh đạo - phục vụ
Bám sát thực tế.
Rồi lắng nghe, tìm hiểu, xem xét…
Suy nghĩ, phân định, dự báo, lựa chọn cách ứng xử tối ưu.
Lựa chọn tối ưu bao giờ cũng gần với thực tế. Gần với sự sống, sự tự do, độc lập chủ quyền.
Rồi “Tuỳ cơ Ứng biến”.
2.3. Người lãnh đạo - phục vụ
Dù chọn lựa ứng xử cách nào, bao giờ cũng mang bản chất yêu thương.
Nơi họ, toàn thân toát ra, từ lời nói đến hành động, tỏa ra tràn đầy tình yêu thương.
Và quyết định hành động chỉ vì yêu thương và lợi ích chung.
3. Kinh nghiệm
Trong nhiều năm làm mục vụ tại xứ đạo với giáo dân, với mọi người, tôi đã áp dụng và truyền đạt cho những người lãnh đạo - phục vụ trong cộng đồng về mô hình văn hóa ứng xử này.
Trong khu vực giáo xứ, chúng tôi đã thực hiện ba biểu tượng.
Bông sen
Tảng đá đè trên hai mầm sống
Nhà tạm hình trái tim
Hầu giúp đào luyện người giáo dân lãnh đạo và người phục vụ một cách sống động hơn.
Những biểu tượng này lại rất gần với các tôn giáo địa phương, nên trở thành con đường gặp gỡ đối thoại cuộc sống.
Kết quả rất đáng khích lệ.
4. Kết luận
Kỹ năng đòi hỏi thực hành.
Thực hành nhiều sẽ trở thành thói quen.
Nên khi lãnh đạo, người lãnh đạo không cần suy nghĩ nhiều. Điều này giảm bớt thời gian. Họ sẽ có những quyết định nhanh chóng, kịp thời là điều tối cần trong thời đại khoa học kỹ thuật của chúng ta hôm nay.
Học tập mười luật lãnh đạo.
Thực hành kỹ năng lãnh đạo, kỹ năng tham luận, và kỹ năng văn hóa ứng xử.
Hãy ấp ủ chúng trong trái tim và áp dụng chúng trong cuộc sống.
Nếu chúng ta theo luật lãnh đạo, người ta sẽ theo chúng ta.[1]
Kinh nghiệm lịch sử cho thấy: “Mọi sự tăng trưởng hay sa sút đều tuỳ thuộc lãnh đạo.”[2]
Có thể nhiều người không tin điều đó, nhưng quả thực là như vậy.
Càng sống, càng cảm thấy lãnh đạo làm nên sự khác biệt. Lãnh đạo quyết định thành công của cộng đồng. Học tập lãnh đạo không chỉ cho riêng mình, nhưng cho người theo chúng ta.
Khi chúng đạt tới mức cao nhất, đừng quên tạo những người khác cùng với chúng ta trở thành những nhà lãnh đạo tương lai.[3]
Lm. Gioankim Nguyễn Văn Hinh (D.Min.)
[1] John C. Maxwell, The 21 Irrefutable Laws of Leadership, U.N of America, 1998, 225.
[2] Ibid.
[3] Ibid., 225-226.
Các tin khác