ĐÀO LUYỆN KỸ NĂNG LÃNH ĐẠO CHUYÊN BIỆT
TRONG MÔI TRƯỜNG XỨ ĐẠO
1. Dẫn nhập
John C. Maxwell đã đào luyện hàng trăm ngàn người về lãnh đạo trong nhiều năm. Ông quả quyết, “Mọi sự lên hay xuống tùy thuộc lãnh đạo.”[1] Và “Bạn hãy học tập các qui luật lãnh đạo và người ta sẽ theo bạn.”[2]
Đào tạo lãnh đạo ở đâu và bằng phương tiện nào?
Những ai và những cộng đoàn nào được kêu gọi để đảm trách bổn phận đào tạo giáo dân tham gia lãnh đạo một cách toàn diện và hiệp nhất? Giáo xứ được thiết lập và hoạt động trong lòng Giáo Hội địa phương hay Giáo phận, mang một vai trò thiết yếu trong việc đào tạo trực tiếp.
Thật vậy họ đạo có cơ hội gặp gỡ dễ dàng từng người và từng nhóm, nên được kêu gọi để đào tạo các phần tử của mình biết lắng nghe Lời Chúa, tham dự phụng vụ, đối thoại trực tiếp với Thiên Chúa, dấn thân vào công tác bác ái đối với anh em, và cảm nhận cách trực tiếp và cụ thể hơn ý nghĩa sự hiệp thông của Giáo Hội và trách nhiệm truyền giáo.[3]
Vì thế, muốn thăng tiến Giáo Hội, ngoài những yếu tố siêu nhiên. Ở các cộng đoàn cơ sở, chúng ta nên chú ý đào tạo những người lãnh đạo chuyên biệt trong và cho môi trường giáo xứ.
2. Môi trường giáo xứ
Giáo xứ là một cộng đoàn tín hữu được thiết lập cách bền vững ở trong Giáo Hội địa phương. Và việc săn sóc mục vụ được ủy thác cho Cha Sở làm chủ chăn riêng, dưới quyền của Giám Mục giáo phận.[4]
Vì chính Giám Mục không thể đích thân hiện diện mọi nơi mọi lúc trong toàn thể đoàn chiên thuộc Giáo Hội Ngài, nên cần phải thiết lập các cộng đoàn tín hữu. Trong đó, nổi bật hơn cả là các giáo xứ được thiết lập tại địa phương dưới quyền một mục tử thay mặt Ðức Giám Mục: bởi vì một cách nào đó, các giáo xứ phản ảnh Giáo Hội hữu hình đã được thiết lập trên toàn cõi trái đất.
Vì thế phải cổ võ đời sống phụng vụ của giáo xứ và mối liên hệ giữa đời sống ấy với Giám Mục trong tâm trí cũng như trong hành vi của các tín hữu và của hàng giáo sĩ. Ngoài ra, còn phải ra sức làm triển nở ý thức cộng đoàn giáo xứ, nhất là trong việc cử hành Thánh Lễ cộng đồng ngày Chúa Nhật.[5]
3. Hội đồng mục vụ
Nếu Giám Mục giáo phận xét là thuận lợi, sau khi đã tham khảo ý kiến của Hội Ðồng Linh Mục, thì trong mỗi giáo xứ nên thành lập Hội Ðồng Mục Vụ. Do Cha Sở chủ tọa, và trong đó các tín hữu cùng với những người, chiếu theo chức vụ tham gia vào việc săn sóc mục vụ trong giáo xứ cùng đóng góp sự cộng tác của mình vào việc cổ võ sinh hoạt mục vụ.
Hội Ðồng Mục Vụ chỉ có quyền tư vấn, và được điều hành theo các quy tắc do Giám Mục giáo phận đã ấn định.[6] Mỗi giáo xứ phải có Hội Ðồng Kinh Tế được điều hành bởi luật phổ quát và bởi các quy tắc do Giám Mục giáo phận ban hành. Trong Hội Ðồng ấy, các tín hữu được tuyển chọn theo các quy tắc vừa nói, giúp Cha Sở trong việc quản lý mọi tài sản của giáo xứ, tuy vẫn tôn trọng quy định của điều 532.[7]
Giáo xứ được coi như một gia đình của Chúa. Các thành viên trong Hội Đồng Mục Vụ là gia đình thu nhỏ. Mọi người có bổn phận yêu thương, đoàn kết, hợp tác với linh mục. Đóng góp tài, đức, sức và sáng kiến của mình với cha xứ. Hầu xây dựng sự hiệp thông và tăng trưởng giáo xứ thông qua sinh hoạt mục vụ giáo xứ đạt được hiệu quả cả thiêng liêng cả trần thế.
Để đạt mục đích trên, mỗi giáo xứ nên đề ra một qui chế Hội Đồng Mục Vụ Giáo Xứ. Qui chế nên được soạn thảo theo hướng phục vụ Hiệp Thông Dân Chúa. Mục vụ cả hồn cả xác. Phù hợp với văn hóa hiện đại: “Đông Tây hòa hợp.” Và hội nhập với bản sắc văn hoá Việt Nam: “Tính cộng đồng trọng gia tộc” và “Trọng dân chủ tập thể.” Theo con đường đối thoại và hòa giải, tạo nên một “Giáo Hội tham gia.”
Cơ chế mục vụ như thế sẽ góp phần tích cực phát triển hiệu quả giáo hội và thế giới hôm nay. Kinh nghiệm mục vụ ba mươi năm tại xứ đạo, tôi đã soạn thảo qui chế theo hướng nêu trên. Qui chế này đã đem lại những hiệu quả nhất định, rất đáng trân trọng, trong việc phục vụ Giáo Hội và con người.
Hiện nay, nhiều Giáo Phận ở Việt Nam đã có qui chế, như Tổng Giáo Phận Sài Gòn; Giáo Phận Long Xuyên đã có trước 1975. Nhưng việc quan trọng và khẩn trương vẫn là đào luyện con người lãnh đạo.
Lm. Gioankim Nguyễn Văn Hinh (D.Min.)
[1] John C. Maxwell, The 21 Irrefutable Laws of Leadership, U.N of America, 1998, Viii.
[2] Ibid., XXI.
[3]Tông Huấn, Người Tín Hữu Giáo Dân, 61.
[4] Giáo Luật, 1983, 515,1.
[5] Công Đồng Vat.II, Phụng Vụ Thánh, 42.
[6] Giá Luật, 1983, 536, 1, 2.
[7] Ibid., 537.
Các tin khác