CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO GIÁO DÂN
KHÓA III: GIÁO DÂN NÒNG CỐT
ĐỀ TÀI I
TỪ CỘNG ĐOÀN GIÁO HỘI ĐẦU TIÊN
CỦA SÁCH TÔNG ĐỒ CÔNG VỤ
I. MỤC ĐÍCH
Giúp học viên khám phá nếp sống “lý tưởng” của Cộng đoàn Giáo hội (CĐGH) đầu tiên và khơi lên trong tâm hồn họ lòng ước ao bắt chước và làm sống lại cộng đoàn “mẫu” ấy trong giáo xứ ngày nay.
II. TIẾP CẬN VẤN ĐỀ
2.1 CĐGH đầu tiên là CĐ các tín hữu quy tụ quanh các Tông đồ sau ngày Chúa Thánh Thần Hiện Xuống. Đọc hai đoạn sách Tông Đồ Công Vụ nói về nếp sống của CĐ này (2, 42-47 và 4, 32-35) chúng ta khám phá được những điểm đặc gì của CĐ ấy?
2.2 Nhờ đâu mà GH từ khởi đầu chỉ là một nhóm nhỏ chịu nhiều khó khăn bắt bớ mà chỉ trong vòng một thế kỷ, đã có thể có mặt khắp vùng Địa Trung Hải?
2.3 Các giáo xứ ngày nay có nên làm sống lại “những đặc điểm” của CĐGH đầu tiên không? Vì sao?
III. HỌC HỎI :
Khi Đức Giêsu còn sống giữa các môn đệ, đã có một số người thuộc mọi thành phần xã hội Do Thái thời bấy giờ đi theo Người. Sau khi Chúa Giêsu chết và sống lại, một cộng đoàn những kẻ tin theo Chúa được hình thành tại Giêrusalem mà Sách Tông đồ Công vụ đã ghi lại tỷ mỷ nhiều chi tiết, nhất là trong hai đoạn Cv 2,42-47 và 4,32-35. Cộng đoàn này được coi là cộng đoàn “mẫu” vì là được hình thành ngay sau khi Thánh Thần xuống trên các Tông đồ và tín hữu và mọi “kỷ niệm” của Chúa Giêsu còn nóng hổi trong tâm trí mọi người. Vì thế ngày càng có nhiều người, nhiều nhóm, nhiều cộng đoàn, nhiều giáo xứ muốn bắt chước và làm sống lại các đặc điểm mang tính “lý tưởng” của CĐGH đầu tiên này:
3.1 Lắng nghe Lời Chúa:
Đọc Cv 2, 42-47 và 4, 32-35.
3.2 Các đặc điểm của CĐGH đầu tiên:
Dựa vào hai bản văn trên chúng ta thấy được các điểm nổi bật của CĐGH đầu tiên. Đó là (a) chuyên cần nghe các Tông đồ giảng dạy, (b) siêng năng tham dự lễ Bẻ Bánh và cầu nguyện không ngừng, (c) hiệp thông đồng tâm nhất trí với nhau, chia sẻ giúp đỡ nhau tận tình.
3.2.1 Cộng đoàn gắn bó chặt chẽ với các kỷ niệm về/của Chúa Giêsu Kitô (Cv 2,42)
Đức tin có được là nhờ người giảng dậy. Các Tông đồ là những chứng nhân “tai nghe mắt thấy” của Đức Kitô nay kể lại các việc Người đã làm, các lời Người đã dậy. Không chỉ có Nhóm Mười Hai mà còn có nhóm bẩy phó tế, thánh Phaolô và các bạn đồng hành. Tất cả đều dựa trên nền tảng “Cuộc sống, cái Chết và sự Phục sinh của Chúa Giêsu Kitô”, từ đó rút ra những giáo huấn cho hoàn cảnh cụ thể. Do cuộc sống luôn biến đổi, nảy sinh những vấn đề mới, nên CĐ tín hữu luôn chuyên cần với giáo huấn các Tông đồ, nhờ đó tránh được sự dèm pha đe doạ, giữ vững đức tin. Bên cạnh các Tông đồ còn có các kỳ mục cộng tác với các ngài (15,2-23.16,4) và thay thế khi các ngài vắng mặt hay chết (20,17). Và ngoài các Tông đồ và các kỳ mục, các tín hữu bình thường khác cũng hăng hái làm chứng cho Chúa Kitô phục sinh bằng cách tích cực nói về Người cho những người chưa biết Người.
3.2.2 Cộng đoàn chuyên cần với đời sống Bí tích, Phụng vụ và Cầu nguyện (Cv 2,42)
* Họ siêng năng tham dự lễ Bẻ Bánh (2,42) để nhớ lại Bữa ăn tối của Chúa Giêsu khi Người lập Phép Thánh Thể, để nhắc nhớ họ cùng chung một Thân Mình là Đức Kitô, và tạ ơn Thiên Chúa trong niềm hân hoan. Ngày thứ nhất trong tuần trở nên quan trọng vì là ngày kỷ niệm Chúa Kitô Phục sinh. Việc bẻ bánh và trao cho nhau ăn là một bữa ăn thánh phải cử hành trong nghiêm trang, thành kính (1 Cr10,16) và sống trong hy vọng trông đợi ngày Chúa đến lại.
* Khác với tín đồ đạo Do Thái thường chỉ cầu nguyện trong đền thờ, các tín hữu Kitô đầu tiên cầu nguyện trong mọi hoàn cảnh: sau khi Chúa lên trời (1,14), lúc chọn người mới (4 24-39), cầu cho các tông đồ phải ra trước Hội đồng, khi bị ném đá (9.40), cầu cho các Tông đồ đi truyền giáo (8,15; 12,12). Các tông đồ cũng cầu nguyện trước khi rao giảng (6,4; 9,40), cầu nguyện cho các CĐ khác (8,15; 10,9) v.v. Có thể nói cầu nguyện luôn là việc đầu tiên trước mọi công việc của CĐ và không có cầu nguyện không có đời sống Giáo hội. Cách cầu nguyện có thể là tập thể (4, 24) nhưng thường khi một người cầu nguyện cho một sự kiện nào đó, sau đó tất cả CĐ đáp lại Amen như thánh Justinô (Tk 2) gọi đó là kinh nguyện chung, thể hiện sự hiệp thông đồng lòng của CĐ. Đây cũng là nét đặc trưng trong việc cầu nguyện của Kitô giáo.
3.2.3 Cộng đoàn hiệp thông, đồng tâm nhất trí và chia sẻ (Cv 2,42)
Đây là điểm hết sức đặc biệt của CĐGH đầu tiên. Vì cùng tin vào Đức Kitô nên họ sống với nhau trong tình Bác ái Huynh đệ một cách đậm đà (20,35). Ai nấy đều đồng tâm nhất trí (4,32; 2,44; 6,1; 5,12; 15,25). Hơn nữa các tín hữu còn để chung của cải (2,42; 4,32) để chia sẻ trong CĐ (9,36; 20,34) và trợ giúp các CĐ khác (11, 29), cảm thông giữa tín hữu cắt bì và không cắt bì. Từ “hiệp thông” (tiếng Hy Lạp là Koinonia) tác giả sách Tông đồ Công vụ chỉ dùng trong đoạn này cho thấy tính cách đặc biệt của nó. Trong Tân ước từ này có 4 nghĩa khác nhau nhưng bổ sung cho nhau:
1o) Là liên kết tất cả mọi người trong cùng một niềm tin, cùng chia sẻ một Tin mừng (Pl 2,1).
2o) Là chia sẻ của cải đời sống (tương trợ) (2,44).
3o) Là cùng thông phần vào Thân Mình Đức Kitô (1 Cr 10,16).
4o) Là quyên góp giúp đỡ các CĐ khác phát triển (2 Cr 8,3-4. 9,12-13).
2.3 Kết quả.
Nhờ nếp sống độc đáo trên mà các CĐ đã gặt hái nhiều kết quả kỳ diệu:
* Được toàn dân thương mến, (2,46) bảo vệ (5, 26), và kiêng nể (bởi các thượng tế, kỳ mục Do Thái).
* “Ai nấy đều được tràn đầy Thánh Thần, và bắt đầu mạnh dạn nói lời Thiên Chúa” (4,31).
* Làm chứng về Đức Kitô và về một CĐGH mới đầy tình thương yêu anh em, đến độ người ta gọi Đạo mới (Kitô giáo) là đạo của những người thương yêu nhau.
* “Nhiều dấu lạ điềm thiêng được thực hiện trong dân, nhờ bàn tay của các Tông đồ” (5,12).
* Số tín hữu mỗi ngày một tăng: “Hôm ấy đã có thêm khoảng ba ngàn người theo đạo“ (2,41). ”Lời Thiên Chúa vẫn lớn lên, và tại Giêrusalem, số môn đệ tăng thêm rất nhiều, lại cũng có một đám rất đông các tư tế đón nhận đức tin” (7,7).
IV. ÁP DỤNG
Theo ông bà anh chị thì giáo xứ chúng ta phải làm gì để làm sống lại “ba nét đặc trưng” của CĐGH đầu tiên: Đó là (1) Cộng đoàn gắn bó chặt chẽ với các kỷ niệm về/của Chúa Giêsu Kitô; (2) Cộng đoàn chuyên cần với đời sống Bí tích, Phụng vụ và Cầu nguyện; (3) Cộng đoàn hiệp thông, đồng tâm nhất trí và chia sẻ?
V. CHIA SẺ
5.1 Nhờ đâu mà CĐGH đầu tiên tại Giêrusalem làm nổi bật 3 tính chất (a gắn bó chặt chẽ với các kỷ niệm về Chúa Giêsu Kitô, (b) siêng năng cử hành bí tích, phụng vụ và cầu nguyện, (c) hiệp thông, yêu thương, đoàn kết, chia sẻ với nhau?
5.2 Nếp sống của CĐGH đầu tiên tại Giêrusalem có thôi thúc, mời gọi ông bà anh chị xây dựng đời sống giáo xứ của mình nên giống như đời sống của CĐGH ấy không? Theo ông bà anh chị thì phải bắt đầu từ đâu?
Giêrônimô Nguyễn Văn Nội
Các tin khác