HIỆP HÀNH HOÀN VŨ
THƯỢNG HỘI ĐỒNG 23
KẾT THÚC
Lm. Nguyễn Văn Hinh (D.Min)
Dẫn nhập
Thượng hội đồng Giám mục Thế giới 2023 kết thúc. Sau đây, tôi xin chia sẻ nội dung tổng quát, dựa trên ba văn kiện: Bài giảng khai mạc; báo cáo tổng hợp và bài giảng bế mạc, theo mô hình: “Căn, cốt và trọng điểm”. Rồi sau đó, tôi xin mạo muội kết luận định hướng.
Nội dung
1. Bài giảng khai mac
Căn. Tập trung vào Thiên Chúa:giàu lòng thương xót. Và xây dựng một Giáo hội: hiệp nhất và huynh đệ, biết lắng nghe và đối thoại; biết chúc tụng và khuyến khích, giúp đỡ những người tìm kiếm Chúa và biết yêu thương khơi dậy, những người thờ ơ, cùng biết mở ra những con đường cho mọi người, hướng vào vẻ đẹp của đức tin. Và khì Giáo hội tập trung vào Thiên Chúa, thì bên trong không chia rẽ và bên ngoài không khắc nghiệt. Đây là Giáo hội, Hiền Thê của Chúa Giêsu muốn[1]. Trước hết, “Lạy Cha là Chúa Tể trời đất, con xin ngợi khen Cha, vì Cha đã giấu không cho bậc khôn ngoan thông thái biết những điều này, nhưng lại mặc khải cho những người bé mọn”[2]. Chúa Giêsu ca ngợi sự khôn ngoan của Chúa Cha và người bé mọn đón nhận ánh sáng Nước Thiên Chúa. Thứ đến, “Tất cả những ai đang vất vả mang gánh nặng nề, hãy đến cùng tôi, tôi sẽ cho nghỉ ngơi bồi dưỡng”[3]. Tiếp theo, “Ta đứng ở cửa và gõ để nó được mở”. Người đi ra ngoài với Giáo hội để loan báo Tin Mừng của Người. Và rồi, chúng ta không có: “Vinh quang nào khác ngoài thập giá Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta”[4]. Chúa Cha, Chúa Giêsu điểm tựa Truyền giáo.
Cốt. Tập trung vào Giáo hội. Đồng thời mở vào những đại lộ mới của thế giới [5]. Tiếp cận gương Thánh Phanxicô Assidi, vị thánh của sự nghèo khó và hòa bình. “Người khờ dại của Thiên Chúa”, trút bỏ mọi thứ, sống khiêm tốn, nhiệt thành và vui tươi. Cùng với 5 dấu tích của Chúa Giêsu đi ra “Sửa lại đền thờ của Người”[6]. Chỉ với vũ khí của Tin Mừng: khiêm nhường và hiệp nhất, cầu nguyện và bác ái.
Trọng điểm. Tập trung vào Thiên Chúa, Chúa Giêsu và Lời của Người. Tập trung vào Giáo hội và thế giới hiện đại-Đại lộ mới. Rồi, sám hối đổi mới, loan báo Tin mừng theo gương Thánh Phanxico Assisi.
2. Bài giảng bế mạc
Căn. Tập trung vào hai giới răn: “Ngươi hãy yêu mến Chúa là Thiên Chúa ngươi hết lòng, hết linh hồn và hết trí khôn ngươi. Đây là điều răn lớn, đầu tiên. Và điều răn thứ hai cũng giống như vậy: Ngươi hãy yêu người lân cận như chính mình”[7]. Yêu thương, là tôn thờChúa Giêsu! Yêu thương, là phục vụ: Rửa chân.
Cốt. Tập trung vào Chúa Thánh Thần: Chúng ta cảm nghiệm sự hiện diện dịu dàng của Chúa và khám phá ra vẻ đẹp của tình huynh đệ. Rồi từ đó, lắng nghe nhau và trên hết, lắng nghe Chúa Thánh Thần - sẽ hướng dẫn chúng ta và giúp chúng ta trở thành một Giáo hội hiệp hành và truyền giáo, tôn thờ Thiên Chúa và phục con người thời đại, bằng cách mang đến cho mọi người niềm vui, an ủi của Tin Mừng.
Trọng điểm
Giáo hội: Bến cảng của lòng thương xót- dành cho những người nghèo khổ. Chào đón và cứu khỏi nguy hiểm những người bị đắm tàu; dù họ xấu, tốt hay dù họ là gì; cho trú trong vịnh nhỏ của mình[8]. Khi ta nhìn thấy một người bị đắm chìm trong cảnh nghèo khó trên mặt đất, đừng phán xét họ, đừng yêu cầu họ giải thích về hành vi của họ, nhưng hãy giải cứu họ khỏi bất hạnh[9].
3.Báo cáo tổng hợp
Căn. Tầm nhìn đổi mới về Hội thánh và thế giới. Các suy tư và đề xuất: Giám mục, linh mục và phó tế, tầm quan trọng của người nghèo và người di cư, sứ mạng kỹ thuật số, đối thoại đại kết hoặc các vụ lạm dụng. Phụ nữ và giáo dân, chức phó tế, thừa tác vụ và Huấn quyền, hòa bình và khí hậu, đối thoại đại kết và căn tính, ngôn ngữ mới và cơ cấu đổi mới, lãnh thổ truyền giáo cũ và mới kỹ thuật số, lắng nghe tất cả mọi người và đào sâu, ngay cả về những vấn đề “gây tranh cãi” nhất.
Cốt. Trước hết, khuôn mặt của Giáo hội hiệp hành, bắt đầu từ các linh mục và giám mục. Tiếp theo, tất cả đều là môn đệ, tất cả đều là thừa sai. Từ đó, cần phải sống tình huynh đệ, cả với các tôn giáo, với những người có niềm tin và văn hóa khác. Cảnh giác, tránh nguy cơ tự quy ngã và tự bảo vệ mình. Và tránh nguy cơ đánh mất căn tính. Thứ đến, là phải làm cho ngôn ngữ phụng vụ thánh trở nên dễ tiếp cận hơn và được thể hiện nhiều hơn trong sự đa dạng của các nền văn hóa.
Trọng điểm
Đề cập tới các vấn đề: Người nghèo, Di cư, Các Giáo hội Đông phương, Đối thoại đại kết, Hôn nhân hỗn hợp,Giáo dân và gia đình, Các nhà giáo dục đức tin, Nữ giới, Chức phó tế của nữ giới, Phân biệt đối xử và lạm dụng, Đời sống thánh hiến, Phó tế và việc đào tạo, Đời sống độc thân, Các Giám mục, Lắng nghe, Nền văn hóa kỹ thuật số. Sau đây tôi xin đề cập chi tiết hai vấn đề tiêu biểu. Người nghèo, “Đối với Giáo hội, sự lựa chọn ưu tiên dành cho người nghèo và những người bị bỏ lại phía sau là “ý thức được tiếng kêu của những người nghèo mới”, cũng như “các hệ thống chính trị và kinh tế tham nhũng”.Cũng như dấn thân tích cực vào chính trị, vào các hiệp hội, nghiệp đoàn và các phong trào nhân dân, trong các lĩnh vực giáo dục, y tế và trợ giúp xã hội, “không có bất kỳ sự phân biệt đối xử hay loại trừ bất kỳ ai.Nền văn hóa kỹ thuật số, tham gia nền văn hóa ngày nay ở mọi không gian nơi mọi người, bao gồm cả điện thoại di động và máy tính bảng của họ, bằng cách ghi nhớ rằng Internet “cũng có thể gây thiệt hại và tổn thương, chẳng hạn như thông qua sự đe dọa, thông tin sai lệch, khai thác tình dục và sự nghiện ngập.
Kết luận định hướng
Karl Rahner: “Nếu Công đồng Vat. II không đưa đến việc gia tăng đức tin, đức cậy và đức ái, thì mọi sự sẽ vô ích”. Thượng hội đồng 23 này thì sao? Có hữu ích không? Trước hết, tập trung vào Thiên Chúa,giàu lòng thương xót. Vào Chúa Giêsu và hai giới răn: Mến Chúa yêu người. Thứ đến, tập trung vào Giáo hội, Hiền Thê của Chúa Giêsu muốn[10]: Giáo hội thể hiện tình yêu qua việc tôn thờ Thiên Chúa và phục vụ tha nhân, sống hiệp nhất và huynh đệ, biết lắng nghe, đối thoại và hòa giải với Dân Chúa và thế giới hậu hiện đại. Đó là đại lộ mới: “Văn hóa và khoa học”. Rồi cùng nhau theo Chúa Kitô, lắng nghe Chúa Thánh Thần đi ra ngoài loan báo Tin Mừng của Người, qua con đường Hiệp hành, hiệp thông, tham gia, sứ vụ bằng chứng tá. Và như thế, sẽ góp phần “Dựng lại mùa xuân Giáo hội và thế giới đổ nát”, với phương thức: “Cầu nguyện-Cảm nghiệm”, tổng hợp: “Tâm, Trí và Ý chí”; dung hợp: “Tâm linh và khoa học” – “Thân Tâm” hài hòa; tích hợp “Đông-Tây” để đào luyện Đức tin-cá vị, theo gương Thánh Phanxicô Assisi, “Hiền lành và khiêm nhường”; “Liên đới trách nhiệm và yêu thương phục vụ”; “Đối thoại và hòa giải”; “Hiệp nhất-cầu nguyện-bác ái”: “Gương ba tên trộm khét tiếng trở thành ba thầy dòng nổi tiếng”. Khởi đi từ “Tu thân, tích đức, luyện Tâm”. Những định hướng trên đây, phù hợp với Phúc âm, với con đường nên thánh của Công đồng Vat. II: “Bản thân khao khát nên thánh và được Thiên Chúa biến đổi”. Chân phước Carlô Acutis là minh họa chân lý ấy./.
Truyền thông TGP/SG và HV/CG/VN tháng Mười Một 2023
Lm. Nguyễn Văn Hinh (D.Min)
[1] Đức Thánh Cha Phanxicô, bài giảng thánh lễ khai mạc, Thượng hội đồng, XVI, 4/10/2023
[2] Mt 11, 25
[3] Mt 11, 28
[4] Gl 6,14
[5]Thánh Gioan XXIII, khai mạc Công đồng Vatican II, ngày 11 tháng 10 năm 1962
[6] Legenda maior, II, 1
[7] Mt 22, 37-39
[8]Thánh Gioan Kim Khẩu
[9]Discours sur le pauvre Lazare, II, 5
[10] Đức Thánh Cha Phanxicô, bài giảng thánh lễ khai mạc, Thượng hội đồng, XVI, 4/10/2023
Các tin khác