Các Đức Hồng y Mario Grech và Jean-Claude Hollerich viết thư cho các Giám mục trên khắp thế giới để giải thích các giai đoạn công việc trong những tháng tới nhằm chuẩn bị cho khóa họp thứ hai của Thượng hội đồng vào tháng 10 năm 2024.
Công việc của Thượng hội đồng về tính hiệp hành vẫn được tiếp tục nhằm hướng tới khóa họp kết thúc vào tháng 10 năm 2024. Các Giáo hội được kêu gọi suy tư về tài liệu tổng hợp được công bố vào tháng 10 vừa qua, để thúc đẩy các cuộc tham vấn mới và chuẩn bị đóng góp cho công việc của năm tới. Hôm thứ Hai, ngày 11/12/2023, các Giám mục trên khắp thế giới đã nhận được một tài liệu dài bốn trang từ ban thư ký Thượng hội đồng, kèm theo một lá thư từ Đức Hồng y Mario Grech, tổng thư ký Thượng hội đồng Giám mục, và ĐHY Jean-Claude Hollerich, tổng tường trình viên của Thượng hội đồng.
Tài liệu trước hết nhấn mạnh đến tầm quan trọng của kinh nghiệm mà các thành viên Thượng Hội đồng đã trải qua, đồng thời nhắc lại rằng “câu chuyện của họ có thể truyền tải sự phong phú của một kinh nghiệm mà không văn bản nào có thể cô đọng được, và ngược lại, tạo thành một phần không thể tách rời của hồng ân chúng ta đã nhận được”. Tiếp đến, tài liệu nói rõ rằng tiến trình hiệp hành sẽ được tiếp tục theo các hướng dẫn được khai triển trên ba cấp độ: “Cấp độ của mỗi Giáo hội địa phương, cấp độ của các nhóm Giáo hội (quốc gia, khu vực và lục địa), và cấp độ của toàn thể Giáo hội”. Tổng thư ký Thượng Hội đồng nhắc lại những lời Đức Phanxicô đã nói khi phê chuẩn tài liệu này: “Thượng hội đồng bàn về tính hiệp hành chứ không phải chủ đề này hay chủ đề kia… Điều quan trọng là cách thức mà việc suy tư được thực hiện, tức là theo cách thức hiệp hành”.
Danh sách các chủ đề được chỉ định bởi Đức Thánh Cha Phanxicô
Về các vấn đề được đề cập trong khóa họp đầu tiên, tài liệu nhấn mạnh rằng một số vấn đề trong số đó phải “được giải quyết ở cấp độ toàn thể Giáo hội và phối hợp với các Bộ của Giáo triều Rôma, chẳng hạn như nghiên cứu sơ bộ nhằm cập nhật các bộ CIC và CCEO (Báo cáo tổng hợp, chương 1, chữ r), về Ratio fundamentalis về việc đào tạo các thừa tác viên chức thánh (chương 11 chữ j), về tài liệu Mutuae Relationes (chương 10, chữ g); hoặc đào sâu nghiên cứu thần học và mục vụ về chức phó tế và đặc biệt hơn là về khả năng tiếp cận chức phó tế của phụ nữ (chương 9 chữ n), v.v.” Là “kết quả công việc của Đại hội Thượng hội đồng, một danh sách tất cả các chủ đề này sẽ được đệ trình lên Đức Thánh Cha”. Tiếp đến, các nhóm chuyên gia từ tất cả các châu lục sẽ được mời gọi làm việc trên những chủ đề được Đức Phanxicô chỉ định, theo cách thức hiệp hành, với sự tham gia của các Bộ có thẩm quyền của Giáo triều Rôma, trong một sự năng động của Giáo hội được điều phối bởi Ban tổng thư ký của Thượng hội đồng. Một báo cáo về tình trạng của công việc này sẽ được trình bày trong khóa họp tháng 10 năm 2024.
“Làm thế nào để trở thành một Giáo hội hiệp hành truyền giáo?”
Câu hỏi cơ bản được đặt ra trong tài liệu, nhằm tiếp tục công việc, là: “Làm thế nào có thể trở thành một Giáo hội hiệp hành truyền giáo?” Mục tiêu là xác định các đường hướng phải theo và các công cụ cần áp dụng để “đánh giá cao tính độc đáo của mỗi người đã được rửa tội và mỗi Giáo hội trong việc loan báo Chúa phục sinh và Tin Mừng của Ngài cho thế giới ngày nay”.
Do đó, vấn đề không phải là giới hạn “vào dự án cải tiến kỹ thuật hoặc thủ tục nhằm làm cho các cơ cấu của Giáo hội hiệu quả hơn, nhưng là thực hiện các hình thức cụ thể của việc dấn thân truyền giáo mà chúng ta được mời gọi, trong tính năng động giữa sự hiệp nhất và sự đa dạng đặc trưng cho một Giáo hội hiệp hành”. Về chủ đề này, Ban thư ký khuyên nên đọc lại số 27 của tông huấn Evangelii gaudium, mà tài liệu trích dẫn vài dòng: “Tôi hình dung một sự lựa chọn truyền giáo có khả năng biến đổi mọi thứ, để các thói quen, phong cách, lịch trình, ngôn ngữ và mọi cơ cấu Giáo hội trở thành một kênh thích hợp cho việc loan báo Tin Mừng cho thế giới ngày nay, hơn là cho việc tự bảo tồn. Việc cải cách các cơ cấu, vốn đòi hỏi sự hoán cải mục vụ, chỉ có thể được hiểu theo nghĩa này: làm sao để tất cả chúng đều trở nên truyền giáo hơn”.
Cho phép mọi người được phát biểu
Tuy nhiên, tài liệu nêu rõ, vấn đề không phải là “bắt đầu lại từ số không hay lặp lại quá trình lắng nghe và tham vấn vốn là đặc điểm của giai đoạn đầu tiên”, nhưng đúng hơn là bao hàm, ngoài các cơ quan tham gia ở cấp giáo phận và nhóm hiệp hành, “những người vốn diễn tả nhiều kinh nghiệm, kỹ năng, đặc sủng, mục vụ khác nhau trong Dân Thiên Chúa và có quan điểm đặc biệt hữu ích để tập trung vào cái “làm thế nào””. Ban thư ký cũng kêu gọi sự đóng góp của các thần học gia và chuyên viên giáo luật cũng như các tổ chức học thuật.
Đồng hành với quá trình suy tư
Sau khi thu thập những đóng góp của các giáo phận, các Hội đồng Giám mục “được mời gọi viết một bản tóm tắt cuộc tham vấn dài tối đa 8 trang, để chuyển đến Ban tổng Thư ký Thượng hội đồng trước ngày 15 tháng 5 năm 2024”. Tài liệu làm việc (Instrumentum laboris) mới sẽ được viết trên cơ sở tài liệu được thu thập. Các Giáo hội địa phương cũng được mời gọi “xem qua toàn bộ báo cáo tổng hợp và thu thập các yêu cầu phù hợp nhất với hoàn cảnh của họ”. Trên cơ sở này, họ sẽ có thể “thúc đẩy các sáng kiến thích hợp nhất để bao hàm toàn thể Dân Chúa (các hoạt động đào tạo, nghiên cứu thần học chuyên sâu, các cuộc cử hành theo phong cách hiệp hành, các tham vấn cấp cơ sở, lắng nghe các nhóm dân tộc thiểu số và các nhóm sống trong nghèo đói và bị gạt ra ngoài lề xã hội, các không không gian để giải quyết các vấn đề gây tranh cãi, v.v.)”. Mỗi Giáo hội địa phương, nếu mong muốn, đều có thể chuyển đến Hội đồng Giám mục “một chứng từ ngắn gọn về công việc được thực hiện và kinh nghiệm sống (tối đa hai trang), chia sẻ một thực hành tốt mà mình coi là có ý nghĩa đối với việc phát triển tính năng động hiệp hành truyền giáo”.
Công việc phải nộp trước ngày 15 tháng 5 năm 2024
Cuối cùng, tài liệu kêu gọi các Hội đồng Giám mục đồng hành với quá trình này và bảo đảm đào sâu vấn đề hướng dẫn, đặc biệt ở cấp độ các nhóm Giáo hội, nhằm soạn thảo một bản tổng hợp các đóng góp đã nhận được. Liên quan đến “sự dấn thân duy trì tính năng động hiệp hành”, các Hội đồng Giám mục được mời gọi tiếp tục thúc đẩy các sáng kiến “để phát triển với tư cách là một Giáo hội hiệp hành truyền giáo cũng ở cấp độ các nhóm Giáo hội; thu thập những chứng từ và những thực hành tốt mà các giáo phận khác nhau muốn chia sẻ và gửi tất cả chúng, mà không tóm tắt chúng, đến Ban tổng thư ký Thượng Hội đồng, luôn trước ngày 15 tháng 5 năm 2024”.
Tý Linh
(theo Vatican News)
