Ngày cập nhật: 4/9/2013 10:33:55 AM
Năm nay, Giáo Hội Công giáo mừng kỷ niệm 50 năm biến cố vĩ đại: Ngày khai mạc Công đồng Vaticanô II. Thế mà, một số người Công giáo, nhất là những người trẻ lại ít nghe nói đến Công đồng; và nhiều người khác cũng không hiểu rõ Công đồng là gì. Là Giám mục, chúng tôi muốn nhân dịp này gợi nên niềm vui và sinh lực mà Công Đồng đã thông truyền cho Giáo Hội, qua những giáo huấn chính yếu.
1. Năm nay, Giáo Hội Công giáo mừng kỷ niệm 50 năm biến cố vĩ đại: Ngày khai mạc Công đồng Vaticanô II. Thế mà, một số người Công giáo, nhất là những người trẻ lại ít nghe nói đến Công đồng; và nhiều người khác cũng không hiểu rõ Công đồng là gì. Là Giám mục, chúng tôi muốn nhân dịp này gợi nên niềm vui và sinh lực mà Công Đồng đã thông truyền cho Giáo Hội, qua những giáo huấn chính yếu.
- CÔNG ĐỒNG LÀ GÌ?
2. Khi tham dự một Công Đồng, các Giám mục trên toàn thế giới tụ họp lại để đồng thanh công bố cách rõ ràng giáo huấn của Hội thánh Công giáo. Vì Giám mục là những người kế vị các Tông đồ và hợp nhất với Đức Giáo Hoàng, người kế vị Tông đồ Phêrô, nên những gì Công đồng Đại kết truyền dạy, đều mang thẩm quyền cao nhất của Hội Thánh.
- TẠI SAO LẠI TỔ CHỨC CÔNG ĐỒNG VATICANÔ II?
3. Dù trong quá khứ, các công đồng thường được triệu tập để phản kháng một nguy hiểm hay một đe dọa đối với đức tin; nhưng đối với Công đồng Vaticanô II, thật ra không phải là trường hợp như thế. Một ngày kia, Đức Giáo Hoàng Gioan XXIII – hiện là Chân Phước – đã làm cho mọi người hết sức sửng sốt, khi Ngài loan báo sẽ triệu tập một Công đồng Đại kết. Gần ba năm sau, khi Công đồng khai mạc, nghĩa là vào năm 1962, Đức Giáo Hoàng đã giải thích lý do Ngài triệu tập Công đồng như sau:
“Để đáp lại lòng tha thiết mong ước của mọi người chân thành gắn bó với tất cả những gì thuộc Kitô giáo, Công giáo và tông truyền, giáo lý công giáo cần phải được nhận biết cách rộng rãi và cao hơn, các tâm hồn cần phải được thấm nhuần giáo lý sâu sắc hơn, được giáo lý biến đổi nhiều hơn. Giáo lý chắc chắn và bất biến cần phải được trung thành tôn kính, được đào sâu và trình bày cách thích hợp với những yêu cầu của thời đại chúng ta. Quả thật, giáo lý vừa là kho giữ gìn đức tin, nghĩa là những chân lý được chứa đựng trong giáo lý đáng kính của chúng ta, vừa là hình thức qua đó các chân lý được công bố, tuy nhiên cần phải bảo toàn các chân lý luôn giữ được cùng một ý nghĩa, và cùng một tầm quan trọng” (1).
Diễn từ của Đức Giáo Hoàng Gioan XXIII đã đánh động cử tọa. Một linh mục Canađa đã nói lên: “Mọi người dậy nên niềm vui trong lòng và ứa tràn những giọt lệ nơi khóe mắt” (2). Cung giọng và sự định hướng trong diễn từ được dành cho thời gian còn lại của Công Đồng. Rõ ràng, Vaticanô II không được triệu tập để trả lời cho những đe dọa khẩn trương hay để sửa đổi giáo huấn của Hội Thánh. Đúng ra, nó có mục đích để công bố lại đức tin bất biến của Hội Thánh vào Chúa Kitô, trong một ngôn ngữ mà văn hóa hiện nay có thể dễ tiếp nhận. Việc “cập nhật” (tiếng Latinh là aggiornamento) cách trình bày đức tin này, cũng chuyển sang một sự đào sâu hay phát triển nào đó trong cách hiểu biết đức tin. Đây, trong khi họp Công Đồng, Đức Hồng y Léger đã giải thích việc làm dành cho các Giám mục như thế nào. Ngài nói: “Chúng ta phải cẩn thận và khôn ngoan phân biệt những giáo lý chắc chắn với những quan niệm thần học, thường lo lắng đừng bao giờ làm gì có thể gây tốn kém vô ích cho đức tin người tín hữu. Trái lại, chúng ta phải biết cùng với linh mục và những người tín hữu của mình tìm kiếm một nhận thức về Tin Mừng ngày càng thêm sâu sắc” (3).
Khi xem xét một số giáo huấn chính yếu của Vaticanô II, chúng ta sẽ thấy Công Đồng đào sâu nhận thức của ta về Tin Mừng như thế nào.
- CÁC VĂN KIỆN.
4. Những giáo huấn của một Công Đồng thường được diễn tả trong các văn kiện mà chính các Giám mục tham dự Công Đồng soạn thảo và chuẩn nhận. Công Đồng Vaticanô II đã ban hành nhiều văn kiện (4 Hiến chế, 9 Sắc lệnh và 3 Tuyên Ngôn), sau khi kết thúc những buổi tranh luận và bàn thảo rất sôi động. Những văn kiện quan trọng nhất, đó là: bốn “Hiến Chế” mà ta thường chỉ định bằng hai từ đầu tiên của bản văn Latinh. Đó là: - Sacrosanctum Concilium (về Phụng vụ thánh), - Lumen Gentium (về Giáo Hội), - Dei Verbum (về Lời Chúa), - và Gaudium et Spes (về Giáo Hội trong thế giới ngày nay). Để rút ra những ý tưởng quan trọng của Công đồng, chúng ta sẽ dừng lại ở một số điểm nổi bật của những văn kiện này, mà hiện chúng vẫn còn tiếp tục tác động trên đời sống công giáo chúng ta.
+ PHỤNG VỤ.
5. Phụng vụ, cử hành Thánh lễ, là “tột đỉnh quy hướng mọi hoạt động của Giáo Hội, đồng thời là nguồn mạch tuôn trào mọi năng lực cho Giáo Hội” (4). Vì thế, văn kiện đầu tiên được Vaticanô II ban hành, Sacrosanctum Concilium, hướng đến Phụng vụ. Cấu trúc Thánh lễ công giáo đã biến hóa suốt dòng thế kỷ, nhưng vào lúc khai mạc Công đồng, đã 400 năm mà trên thực hành, hình thức Thánh lễ vẫn không thay đổi. Do đó, trên thực hành, cách cử hành Thánh lễ thường phải kêu gọi một canh tân nào đó: nhiều người giáo dân không hiểu những bản văn Phụng vụ bằng tiếng Latinh, một số linh mục cử hành Thánh lễ cách nhanh vội, xúc phạm đến giá trị của Thánh Thể (đôi khi, chính họ cũng không hiểu tiếng Latinh), và cách chung, các tín hữu không tham dự Thánh lễ. Hiến Chế về Phụng vụ của Vaticanô II mời gọi mọi tín hữu “tham dự cách trọn vẹn, ý thức và tích cực các cử hành Phụng vụ” (5). Các Nghị phụ Công đồng cũng đưa ra một quyết định, yêu cầu mọi người công giáo phải tiếp cận với Thánh lễ cách trực tiếp và sát kề: cần phải tăng cường việc sử dụng tiếng mẹ đẻ cho Thánh lễ (6). Việc chấp nhận tiếng bản xứ phải giúp các tín hữu nam nữ không biết tiếng Latinh hiểu được những kinh nguyện phong phú của Phụng vụ Giáo Hội.
+ GIÁO HỘI VÀ THẾ GIỚI.
6. Hôm nay, khi ta bàn về Vaticanô II, cuộc thảo luận thường hướng về Giáo Hội, đặc biệt là Hiến chế tín lý Lumen Gentium (về Giáo Hội) và về Hiến chế Mục vụ Gaudium et Spes (về Giáo Hội trong thế giới ngày nay). Như một Nghị phụ Công đồng khác, Đức Cha James Hayes, lúc đó là Tổng giám mục Halifax, nêu lên: “Công đồng không có mục đích nào khác ngoài việc giúp ta hiểu biết và thấu triệt: Giáo Hội thật sự là gì” (7). Vaticanô II đã cho chúng ta một quan niệm tươi trẻ về Giáo Hội, về bước đường nên thánh, về khả năng đạt được ơn cứu độ, và về cái nhìn của ta đối với các Kitô hữu khác. Chúng ta sẽ bàn lại ba điểm trên, từng điểm một.
Các tin khác