1. GIÁO HỘI CHÚA KITÔ
Tất cả bắt đầu từ định nghĩa. Giáo Hội định nghĩa về mình như thế nào?
Công Đồng Vatican II là “Công Ðồng của Giáo Hội nói về Giáo Hội”.
Và là “Công Đồng Mục Vụ” [1].
Trước hết, Giáo Hội là trung tâm điểm cho mọi giáo lý của Vaticanô II.
Thật vậy, đây là lần đầu tiên trong lịch sử một Công Ðồng bận tâm về đề mục này: Giáo
Hội đi tìm định nghĩa cho chính mình.
Dĩ nhiên, như chúng ta đã biết, Chân Phước Giáo Hoàng Gioan XXIII tha thiết lưu tâm tới
vấn đề hiệp nhất các Kitô hữu. Nhưng đồng thời ngài cũng biết rằng Công Ðồng này chưa
có thể là một Công Ðồng tái tạo sự hiệp nhất theo đúng nghĩa; vì trên bước đường hiệp
nhất, Giáo Hội sẽ gặp không biết bao nhiêu chướng ngại vật và vượt qua được những
chướng ngại vật ấy là một điều không thể thực hiện được một sớm một chiều [2].
Bởi thế, Ngài đã quan niệm rằng trước hết phải đổi mới bộ mặt của Giáo Hội, làm tươi trẻ
lại các cơ cấu và đem lại nhựa sống cho thân thể xem ra đã già nua của Giáo Hội, sao cho
hợp với nhựa sống luôn mới mẻ của Phúc Âm. Lúc đó, theo Ðức Thánh Cha, chúng ta mới
có quyền nói với các anh em ly khai rằng: "Ðây, Giáo Hội thật của Chúa Kitô, xin anh em
hãy nhìn vào, hãy chiêm ngưỡng, vì đó cũng chính là Giáo Hội của anh em. Vậy chúng ta
hãy hiệp nhất với nhau [3]”.
Bởi vậy, Thánh Công Ðồng đã lưu tâm đặc biệt tới Hiến Chế Tín Lý về Giáo Hội, không
những vì tầm quan trọng của nó, nhưng Hiến Chế này còn là ánh sáng chiếu soi cho các
văn kiện khác. Các văn kiện được công bố không theo lược đồ có sẵn của Ủy Ban soạn
thảo, nhưng được kết tạo bằng những đề nghị của các Nghị Phụ mà đời sống nội tâm của
Thánh Công Ðồng đã thôi thúc các Ngài chọn lựa và xếp đặt cho thích hợp theo suy tư của
các ngài về Giáo Hội [4].
Chúng ta có thể nói tất cả những văn kiện của Vaticanô II xoay quanh vấn đề Giáo Hội,
cách trực tiếp hay gián tiếp, đề cập tới đời sống của Giáo Hội.
Thật vậy, Hiến Chế về Phụng Vụ Thánh nhằm diễn tả nhiệm vụ thánh hóa của Giáo Hội;
các Sắc Lệnh về Nhiệm Vụ Giám Mục và các Giáo Hội Công Giáo Ðông Phương có mục
đích minh định chức vụ điều khiển của Giáo Hội và Hiến Chế về Mạc Khải cũng như Tuyên
Ngôn về Giáo Dục đều muốn giải thích quyền Giáo Huấn của Giáo Hội.
Lại nữa, để phác họa các chức bậc cũng như cách sống khác nhau trong Giáo Hội, Công
Ðồng đã ban hành nhiều văn kiện khác: hai Sắc Lệnh về đời sống và đào tạo Linh Mục đề
cập đến các Linh Mục; các dòng tu có Sắc Lệnh về Dòng Tu và giáo dân có Sắc Lệnh về
Tông Ðồ Giáo Dân.
Cuối cùng, một số văn kiện khác đề cập tới sứ mệnh của Giáo Hội. Sắc Lệnh về Hiệp Nhất
nhằm diễn tả mối liên lạc với các người ngoài Kitô giáo. Sau hết, với toàn thể thế giới nói
chung, Công Ðồng ban hành Hiến Chế Mục Vụ về Giáo Hội trong thế giới ngày nay và
Tuyên Ngôn về các phương tiện truyền thông xã hội.
Như thế, chúng ta không do dự khi nói rằng Giáo Hội là trung tâm điểm của Vaticanô II
[5]Tất cả bắt đầu từ định nghĩa. Giáo Hội định nghĩa về mình như thế nào?
2. Giáo Hội định nghĩa về mình
Giáo hội được định nghĩa dựa theo các hình ảnh khác nhau của Thánh Kinh.
2.1. Giáo Hội trước tiên là Dân Thiên Chúa.
Định nghĩa này bao hàm các khía cạnh xã hội và lịch sử của Giáo Hội.
2.2. Giáo Hội, Thân Thể Đức Kitô.
Giáo Hội muốn làm nổi bật khía cạnh Kitô học, và huyền nhiệm của mình.
2.3. Giáo Hội là Nước Thiên Chúa.
Hầu diễn tả tính cách cánh chung.
2.4. Nhiều hình ảnh khác được ám chỉ Giáo Hội:
- Như đoàn chiên của Chúa Kitô,
- Cánh đồng,
- Công trình kiến trúc,
- Đền thờ của Chúa Thánh Thần.
2.5. Gia Đình của Thiên Chúa.
2.6. Sau hết, Giáo Hội được quan niệm như Hiền Thê của Chúa Kitô.
Hầu cho thấy sự khác nhau cũng như sự thân mật của Giáo Hội với vị Hôn Phu là Chúa
Giêsu [6].
3. Điểm nhấn
3.1. Và như thế, trước tiên chúng ta muốn Giáo Hội là Dân Thiên Chúa.
3.2. Thứ đến, Giáo Hội là Chi Thể Nhiệm Thể Đức Kitô.
Chúng ta tuy nhiều, nhưng là một tấm bánh, một thân thể, vì hết thảy chúng ta đồng thông
hưởng cũng một tấm bánh[7].
Thế nên tất cả chúng ta trở thành chi thể của thân thể ấy[8], và mỗi người là chi thể của
nhau[9].
3.3. Sau nữa, chúng ta muốn hiểu Giáo Hội là Gia Đình của Thiên Chúa.
4. Hệ quả
Giáo Hội là Dân Thiên Chúa.
Giáo Hội là Chi Thể Nhiệm Thể Đức Kitô.
Giáo Hội là Gia Đình của Thiên Chúa.
Vậy người tín hữu giáo dân là ai?
Họ là con chiên hay là thành phần làm nên Giáo Hội hay
họ cũng chính là Giáo Hội?
Lm. Gioankim Nguyễn Văn Hinh (D. Min.)
[1]Công Đồng Vat. II, Lời giới thiệu tổng quát, 44 và 46.
[2]Ibid.
[3]Ibid.
[4]Ibid.
[5]Công Đồng Vat. II, Lời giới thiệu tổng quát, 43-44.
[6]Công Đồng Vat. II, Lời giới thiệu tổng quát, 45.
[7]1Cor 10,17.
[8]1Cor 12,27.
[9]Rm 12,5.
Các tin khác