Đối Thoại Tôn Giáo
Năm 2001
Liên Hiệp Quốc chọn “Năm Quốc tế đối thoại giữa các nền văn minh.” Nhằm cổ võ sự tôn trọng và quí mến những nền văn hóa và tôn giáo khác nhau. Khích lệ đối thoại để xây dựng một nền văn minh tình thương và hòa bình.
Tông Huấn Giáo Hội Á Châu
Khẳng định: “Tiếp xúc, đối thoại, hợp tác với những người theo các tôn giáo khác, là một trách nhiệm mà Công Đồng Vat. II trao lại cho toàn thể Giáo Hội như là một bổn phận và một thách đố.”[1] “Đại kết và đối thoại đã trở thành điều thiết yếu để ta thực hiện bất cứ tác vụ nào.”[2]
Nhận biết các ưu điểm của các tôn giáo, để trân trọng, quí mến, yêu thương và phát huy các điểm tốt của họ. Theo Chân Phước Têrêsa Calcutta: “Giúp họ sống tốt tôn giáo của họ. Nếu Chúa muốn, chúng ta sẽ thực hiện Thánh Ý của Ngài.”
Chúng ta bắt đầu đối thoại với ba Tôn Giáo: Phật, Cao Đài, và Hòa Hảo.
1. Phật Giáo
Chú trọng tới nỗi khổ của con người. Đức Phật dậy: “Ta chỉ dậy một điều là Khổ và Diệt Khổ.” Tượng Phật gần gũi với nét “Hiền Hòa, nhân ái.” Phật Bà Quan Âm, biến thể của Quán Thế Âm Bồ Tát. Có khả năng quán xuyến hết các âm thanh của thế giới, tiếng kêu khổ của con người, trở thành vị Thần Hộ Mệnh của cư dân nông nghiệp. Có “nghìn mắt, nghìn tay.”
Tục ngữ LaTinh: “Con mắt nhà nông phân bón ruộng đồng”. Và tục ngữ Việt Nam: “Đông tay hơn hay làm.” Trong lịch sử Việt Nam, Phật Giáo rất nhập thế, ví dụ: cố vấn cho nhà Vua trong những việc hệ trọng. Vì thế, Phật tử rất chú tâm tới việc đời. Khẩu hiệu hành đạo: “Cứu nạn cứu khổ.” Và chủ trương: “Dù xây chín bậc phù đồ, không bằng làm phúc cứu cho một người.” Trước hết, cứu người thân khỏi khổ: “Phật trong nhà không thờ, đi thờ Thích Ca ngoài đường.” Họ cũng quan niệm: “Thi ân bất cầu báo.”
Đầu thế kỷ XX, họ hăng hái tham gia vào các hoạt động xã hội. Các phong trào hòa bình và độc lập dân tộc.
2. Cao Đài
Tôn giáo Dân Tộc. Nhằm tổng hợp các tôn giáo đã có, tạo ra tôn giáo mới, gọi tắt là Cao Đài. Chủ trương: “Thiên nhân hợp nhất, vạn giáo nhất lý, làm lành lánh giữ, sùng bái một Đấng Cao Cả, Chúa Tể Càn Khôn vũ trụ, hóa sanh muôn loài, cha chung vạn vật.”
“Hằng ngày tín hữu phải cầu nguyện cho mọi người. Hầu biết nhìn nhau như anh em một cha, bạn học một thầy. Cầu cho Nhân loại hòa hiệp thái bình. Hầu chung hưởng hạnh phúc mà Cha Đại Từ Bi dành cho.”
Đối tượng thờ chủ yếu và trên hết là: “Con Mắt Trái” (trái là dương, có nghĩa là mặt trời) gọi là Thiên Nhãn. Biểu tượng cho tâm linh vô hình. Mắt Trời là duy nhất và thống nhất ở khắp mọi nơi, là tinh thần tổng hợp vạn giáo. Mắt Trời soi xét tất cả, không việc gì không biết; tín đồ nhìn vào Thiên Nhãn thấy như đang nhìn vào chính cõi Tâm Linh của mình (Tâm tại nhãn).
Cao Đài chủ trương đề cao cái Tâm vì Tâm do Thượng Đế ban cho, hiệp với Thân, làm nên con người. Tâm con Người và Tâm Vũ Trụ đồng nhất lý.
Năm 1936, hội nghị quốc tế tôn giáo họp ở London nhìn nhận: “Cao Đài là một tôn giáo khoan dung nhất thế giới.” Tổng hợp các tôn giáo, từ Nho, Phật, Đạo tới các tôn giáo Tây Phương; tổng hợp các truyền thống dân tộc.
3. Hòa Hảo
Tổng hợp Phật Giáo và đạo Ông Bà.
Giáo lý: “Thiên kinh vạn quyển, Hiếu nghĩa vi tiên.”
Chủ trương “Hiếu Hòa và Giao Hảo”.
Thực thi thuyết Tứ Ân: Ân Tổ Tiên Cha Mẹ; ân đất nước; ân Tam Bảo (Phật, Pháp, Tăng); ân đồng bào và nhân loại. Về giáo dục, họ giữ tam cương ngũ thường, tránh nạn tứ đổ tường và hy sinh cho Quê Hương Dân Tộc. Tu tại gia, cốt ở “trau tâm trỉa(sửa) tánh.”
Nhận ra những điểm tốt nơi ba tôn giáo sống gần chúng tôi nhất, đã giúp chúng tôi biết trân trọng, yêu thương và phát huy những ưu điểm này. Chúng tôi coi nhau như anh em. Cụ thể, trong hành động, hằng năm vào những dịp lễ lớn của nhau, chúng tôi thường cử phái đoàn đến dự lễ và dùng cơm.
Theo quan niệm dân gian, người ta cho rằng: “Bắc cầu, bồi lộ, thí nước, phúc ba đời”. Vì thế, trong cuộc sống, chúng tôi cùng nhau xây dựng cầu cống, đường xá, để góp phần phát triển kinh tế xã hội là rất thuận lợi và tràn đầy hạnh phúc.
Lm. Gioankim Nguyễn Văn Hinh (D.Min.)
[1]Tông Huấn Giáo Hội Á Châu (EA) 31.
[2]Liên Hội Đồng Giám Mục Á Châu (FABC), tại Samphran, Thái Lan, 2000.
Các tin khác