HIỆP HÀNH HOÀN VŨ
PHANXICÔ
SỬA LẠI ĐỔ NÁT
Lm. Nguyễn Văn Hinh (D.Min)
Dẫn nhập
Thượng hội đồng khai mạc 4.10. 23 vào lễ thánh Phanxico Assisi. Tại quảng trường thánh Phêrô, có trang trí: cây xanh, hoa, gợi lên đường lối: “Tôn trọng môi trường của thánh nhân”. Với cây thánh giá thánh Damiano mà trước đây, theo truyền thuyết, trong lúc cầu nguyện, tại nguyện đường thánh Damiano, Ngài đã nghe thấy tiếng Chúa nói từ thánh gia: “Phanxico, hãy đi sửa lại đền thờ của Ta đang bị đổ nát”. Ngài đã ra đi sửa lại ba đền thờ chung quanh đó. Nhưng sau đó, do hoàn cảnh lịch sử Giáo hội lúc bấy giờ, khiến Ngài hiểu: Đền thờ là con người và Hội Thánh. Sau đây, tôi xin chia sẻ: Hiệp hành hoàn vũ Phanxicô: Sửa Lại Đổ Nát.
Nhận thức
Thánh nhân sinh 1181 và qua đời 3.10.1226, Assisi, Ý. Trong bối cảnh Giáo Hội lúc đó, có ít nhất là 4 Công đồng Laterano, 1123, 1139, 1179, 1215. Một trong những nội dung hai Công đồng đầu tiên, có vấn đề nghiêm cấm rất ngặt về luật độc thân giáo sĩ, tu sĩ.
Phanxicô dựng lại - đổ nát
Có một câu chuyện về thánh Phanxico, bộc lộ phần nào con đường “Dựng lại đền thờ của Ta đang bị đổ nát” này. Ngài cử một thầy dòng đạo đức, can đảm, có tài kinh tế đến xây dựng, phát triển và quản lý một cơ sở sản xuất rượu nho và làm bánh tại chân một ngọn núi. Một lần kia, có ba người đến xin bánh và rượu. Lúc đầu thầy dòng này đã muốn cho. Nhưng sau nhận ra ba người này là ba tên trộm cướp khét tiếng đang bị truy lùng. Ngài liền xỉ vả nhục mạ thậm tệ và đuổi đi. Ngay sau đó, Phanxicô tới, trên vai quảy một bao bánh mì và rượu người ta cho ngài trên đường đi đến đây. Thầy dòng hãnh diện tự hào thuật lại cho Phanxico câu chuyện vừa xảy ra. Sau khi nghe, Phanxico nghiêm sắc mặt, chỉ vào thầy dòng: “Thầy vừa phạm một tội trọng. Để đền tội, thầy phải đi ngay trong đêm nay để tìm gặp ba người mà thầy vừa xỉ nhục và đuổi đi. Và khi gặp, thầy phải quì xuống xin họ tha thứ và trao cho họ bao này của tôi cho họ. Rất may, chạy đuổi gần sáng, thầy dòng mới gặp được ba người này. Khi gặp, thầy đã làm y như Phanxico truyền. Sau khi ăn uống xong, họ tự hỏi Phanxico là ai? Họ đi tìm tới nơi ngài ở. Đó là một tu viện giữa rừng thiêng. Sau khi họ cám ơn và xin ở lại tu thử, Ngài đồng ý. Truyện kể kết thúc: Sau này ba tên trộm cướp khét tiếng đã trở thành ba thầy dòng nổi tiếng. Vì đời sống chứng tá: Hiền lành và khiêm nhường, liên đới trách nhiệm và yêu thương phục vụ, đối thoại và hòa giải. Gọi tắt là “Bác ái-mục vụ Phanxixcô”.
Đặc điểm: Con đường sửa lại đổ nát, bắt đầu từ chính bản thân, như lời mời của Chúa Giêsu: “Hiền lành và Khiêm nhường”. Tương quan với mọi người và môi trường như lệnh truyền cùa Người theo gương người Samari: “Hãy cứ đi và làm như vậy”: Sống liên đới trách nhiệm và yêu thương phục vụ con người cụ thể, với lòng kính trọng, yêu thương phục vụ khiêm hạ trước con người, nhất là những tội nhân bị xã hội loại trừ. Đồng thời yêu môi trường thiên nhiên, súc vật. Cảm hóa sói dữ phá hoại dân làng trở thành con vật hiền lành bảo vệ làng xóm. Đặt cơ sở kinh tế trong môi trường thiên nhiên, núi rừng. Kinh tế vì con người. Và Loan báo Tin mừng qua con đường đối thoại và hòa giải. Với tính kiên nhẫn và óc khoa học thử nghiệm. Cùng với Ân sủng và niềm tin tưởng con người, cùng nhau tu luyện. Cùng với ơn thánh, từ tình trạng tội lỗi trở thành những người tu si nổi tiếng. Đúng với chân lý: Tội nhân có quá khứ, nhưng thánh nhân có tương lai. Thánh nhân, theo Công đồng Vat. II xác định. Có hai chiều kích: Bản thân và Ân sủng. Bản thân khao khát 50% còn lại 50% do Chúa. Giáo hội hiện nay xác nhận hướng đi này qua gương Chân phước Carlo Acutis: “Hướng về mặt trời, sức nóng mặt trời làm da ta sạm nắng, hướng về Thánh Thể, Thánh Thể làm ta thành những vị Thánh”. Có như vậy, Giáo hội và nhân loại mới đủ sức cùng nhau đương đầu với ba thù. Kẻ thù thứ nhất là xác thịt, với cái Tôi kiêu căng, tự phụ. Kiêu mạn gắn liền với xác thịt. Đối lại, với tinh thần khó nghèo, lối sống khiêm hạ, hiền lành. Kẻ thù thứ hai là thế gian. Đối lại là quan tâm chăm sóc con người và môi trường, qua lối sống liên đới trách nhiệm và yêu thương phục vụ, ngay cả với núi rừng và súc vật. Sau cùng, kẻ thù thứ ba là ma quỉ. Với ma qủi, chuyên kích động sự kiêu căng, lừa dối, thì chống lại tính kiêu căng, biểu hiện qua hành động của thầy dòng: tự hạ mình, quì gối xin sự tha thứ của nhũng người mình nhục mạ, dù hành xử xem ra đúng đắn. Lên án tội nhưng kính trọng và yêu thương người có tội. Theo Ông Ruffini: “Họ mong đợi điều gì từ Giáo hội”. Câu trả lời của họ, cho biết, họ muốn “tình yêu thương, chỉ tình yêu thương”[1]. Chúa Thánh Thần muốn dùng Giáo hội để yêu thương mọi thành phần dân Chúa. Từ đó, lan tỏa tới yêu thương hoàn vũ. Hiệp hành là lẽ sống không chỉ trong nội bộ Hội thánh mà còn cho cả thế giới đại đồng, hành trình bình đẳng, đồng trách nhiệm. Cả thế giới cùng nhau đi suốt ngàn năm thứ Ba, với nền văn minh Biển, đầy thịnh vượng nhưng cũng tràn ngập phong ba bão táp, Satan. Để đạt được mặt phẳng hài hòa trong Giáo hội và thế giới, nên áp dụng các qui luật vũ trụ: Cân bằng dân túy-(thành phần chủ trương duy Dân) và dân tú- (thành phần ưu tú, lãnh đạo). Đúng như Liên hiệp quốc lấy “Cân bằng Hài hòa” là hạnh phúc. Trong Giáo hội: Có Thánh Thần là Hài hòa. Ngài thực hiện: Cân bằng Phẩm trật và đặc sủng; cân bằng Hàng Giáo phẩm, hàng tu sĩ và giáo dân. Đặt Giáo Dân vào trung tâm. Họ được Chúa Thánh Thần, Giáo hội khẩn trương đào luyện và tự đào luyện, theo mô hình Công đồng Vat. II: Linh đạo, mục vụ, truyền giáo. Sau khi đào luyện, họ sẽ được đưa vào một cớ chế mục vụ đồi mới theo Công đồng Vat. II: “Giáo hội là Dân và là Gia đình của Chúa”. Dân và gia đình nói lên tính Hiệp thông Giáo hội và tính Hiệp thông văn hóa tích hợp và khoa học 4.0 kết nối toàn cầu. Trong cơ chế mục vụ, thì vai trò lãnh đạo là chủ yếu: “Thành công hay thất bại do lãnh đạo”. Chú tâm đổi mới tinh thần lãnh đạo Hiệp thông thay lãnh đạo chỉ huy. Đặc biệt, đào luyện Phụ nữ lãnh đạo. Lãnh đạo là cứu thế. Vì ngàn năm thứ Ba là nền văn minh Biển. Biển có liên quan tới Phụ nữ. Đào luyện phụ nữ cứu dộ theo gương Mẹ Maria: Đức tin-cá vị.Đào luyện theo phương pháp “Cầu nguyện - Cảm nghiệm”. Phương pháp này là Tổng hợp tâm trí và ý chí; dung hợp thân tâm hài hòa và tích hợp văn hóa Đông Tây, tĩnh và động; tình và lý. Có hệ quả là đào tạo nên Đức tin-cá vị thay cho cách đào luyện Đức tin-truyền thống, cộng đồng.
Kết luận
Con đường Thánh Phanxicô, sửa lại đổ nát từ: “Tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ”. Vượt qua giới hạn ba thù bắt đầu từ cái Tôi, như “Cá chép hóa rồng: “Vượt vũ môn”[2]. Với Ân sủng và thực tại thời nay: “Văn hóa tích hợp và Khoa học 4.0”. Với đức tin ban đầu, thời giáo hội sơ khai: “Đức tin-cá vị”. Có Đức tin này. sẽ dựng lại tất cả./.
Truyền thông TGP/SG và HV.CG.VN tháng Mười 2023
Lm. Nguyễn Văn Hinh (D.Min)
[1] Vatican News, 10/10/2023, Đức Thánh Cha đã ăn trưa với một nhóm người nghèo ở Roma tại nhà Thánh Marta
[2] Cá vượt vũ môn hóa rồng: Theo truyền thuyết, năm hạn hán, Trời không đủ Rồng phun nước, nên tổ chức thi ” Vượt vũ môn”. Loài nào vượt được ba lần ba đợt sóng sẽ được lên Trời hóa Rồng làm gió phun mưa. Cá Chép đạt.
Các tin khác