ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ
GỞI CỘNG ĐOÀN CÔNG GIÁO VIỆT NAM
PHÍA ĐẰNG SAU?
Lm. Nguyễn Văn Hinh (D.Min)
Dẫn nhập
Sứ điệp của Đức Thánh Cha gởi cộng đoàn Công giáo Việt Nam, ký ngày 8.9.2023. Sau chuyến công du Mông Cổ bốn ngày của Ngài, 31.8 - 4.9-23. Và trước chuyến viếng thăm của một vị nguyên thủ quốc gia Tây phương tới Việt Nam, 10 -11.9-23. Sau đó, hai bên ra thông báo chung: “Đối tác chiến lược toàn diện”. Ngày 29/09/2023, phòng báo chí Toà Thánh công bố sứ điệp, nhân dịp kỷ niệm hai tháng, 27.7.23 về thoả thuận về Qui chế cho Đại diện thường trú và Văn phòng Đại diện thường trú của Toà Thánh tại Việt Nam. Sau đây, tôi xin chia sẻ nội dung sứ điệp Đức Thánh Cha gởi cộng đoàn Công giáo Việt Nam và và phía đằng sau sứ điệp?
Nội dung
Trước hết, “Ngươi phải yêu mến Chúa là Thiên Chúa ngươi hết lòng, hết linh hồn và hết trí khôn ngươi”[1]. Và “Anh chị em là ánh sáng của thế gian và muối của đất để ánh sáng của các con chiếu tỏa trước mặt thiên hạ để họ thấy những việc làm tốt lành của các con và tôn vinh Cha các con trên trời”[2]. Quả vậy, đức ái là thước đo của đức tin, và đức tin là linh hồn của đức ái, và chớ quên rằng lòng yêu mến Thiên Chúa và yêu thương tha nhân là hai mặt của cùng một đồng tiền[3].
Đặc điểm
Đại diện Toà Thánh sẽ là cầu nối để phát triển quan hệ song phương. Việt Nam và Toà Thánh, cả hai bên đã có thể cùng nhau tiến tới và sẽ còn tiến nữa, nhờ nhìn nhận những điểm tương đồng và tôn trọng những khác biệt. Hơn thế nữa, hai bên đã có thể đồng hành, lắng nghe nhau và hiểu nhau. Dù mỗi bên có sự khác biệt về lịch sử và kinh nghiệm sống, điều đó không thể ngăn cản cùng nhau đi tìm con đường tốt nhất để phục vụ thiện ích của dân tộc Việt Nam và Hội Thánh.
Định hướng
Sống Phúc Âm giữa lòng dân tộc và đồng hành với dân tộc qua nỗ lực phát triển cả về xã hội và cả về kinh tế. Và chính khi đem tinh thần Phúc Âm vào các thực tại trần thế, chúng ta sẽ thể hiện căn tính của mình là người Kitô hữu tốt và là công dân tốt. Tuy nhiên, về phương diện này, Đức Thánh Cha cũng lưu ý rằng các tín hữu Công giáo có thể thúc đẩy đối thoại và mang lại niềm hy vọng cho đất nước bất cứ khi nào những điều kiện thuận lợi cho việc thực thi quyền tự do tôn giáo. Ở đây, nhắc lại diễn văn của Đức Bênêđíctô XVI cho các Giám mục Việt Nam, vào năm 2009, Đức Phanxicô nhấn mạnh rằng Giáo hội kêu gọi các tín hữu hãy chân thành dấn thân xây dựng một xã hội chính trực, liên đới và công bằng. Hội Thánh tuyệt đối không có ý định thay thế các vị lãnh đạo chính quyền, nhưng chỉ ước mong có thể tham gia cách chính đáng vào đời sống của đất nước, để phục vụ dân tộc, trong tinh thần đối thoại và cộng tác với sự tôn trọng.
Kiến tạo nền hòa bình thịnh vượng
Loan báo Tin mừng ngày nay là: Kiến tạo hòa bình và thịnh vượng. Thông điệp Pacem in terris của Thánh Gioan XXIII, sáu mươi năm trước, Đức Thánh Cha Phanxicô cũng không quên làm vang vọng lại sứ điệp của vị tiền nhiệm bằng cách mời gọi người Kitô hữu Việt Nam trở thành những người chung sức xây dựng hòa bình, ý thức rằng khi gặp gỡ và đàm phán với nhau, người ta sẽ nhận thức rõ hơn mối dây liên kết họ với nhau phát xuất từ chỗ cùng mang chung một bản tính nhân loại, và họ cũng khám phá ra rằng một trong những đòi hỏi sâu xa nhất của bản tính nhân loại giữa họ với nhau và giữa các dân tộc, chính tình yêu phải ngự trị, chứ không phải nỗi sợ hãi. Để từ đó, được Thiên Chúa soi sáng và hướng dẫn, trong cuộc sống và trong các tương quan với chính quyền dân sự và với tất cả mọi người, không phân biệt tôn giáo, sắc tộc hay văn hoá, anh chị em biết cách làm chứng cho tình yêu và lòng bác ái của Chúa Giêsu, để tôn vinh Thiên Chúa.
Đại kết với các tôn giáo. Đức Thánh Cha Phanxicô còn cho thấy vai trò tích cực của Hội đồng Giám mục Việt Nam, mà nhờ sự khuyến khích của từng Giám mục và Hội đồng Giám mục, Hội Thánh tại Việt Nam đã chứng tỏ mình là men trong xã hội, bằng cách đồng hành với sự phát triển của xã hội và đóng góp vào sự phát triển ấy với tư cách là những tín hữu có trách nhiệm và đáng tin. Nhắc lại thư mục vụ năm nay của Hội Đồng Gíam Mục Việt Nam, Đức Thánh Cha cũng lưu ý các Giám mục đã nhắc nhở và thúc đẩy anh chị em tham gia vào đời sống cộng đoàn qua việc yêu thương nhau, chân thành lắng nghe và thực thi đức ái, ngay cả với những anh chị em không cùng niềm tin.
Đức Phanxicô không quên khen ngợi đức tin của Hội Thánh Công giáo trên quê hương mà họ được sinh ra và lớn mạnh qua bao thế hệ và đồng thời khích lệ các tín hữu Công giáo vốn luôn sẵn sàng đáp ứng những nhu cầu thường ngày của tha nhân một cách hiệu quả và tham gia đóng góp cho thiện ích chung trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội trên đất nước mình.Ngài hy vọng rằng anh chị em, quý Giám mục, Linh mục, Tu sĩ và toàn thể Dân Chúa, sẽ trở nên can đảm theo gương Chúa Giêsu. Ngài xin Đức Mẹ La Vang đồng hành cùng chúng ta, và nhờ lời chuyển cầu đầy tình mẫu tử của Đức Mẹ, xin Chúa là Cha giàu lòng thương xót chúc lành và ban muôn ân sủng cho toàn thể Hội Thánh Công giáo tại Việt Nam, cũng như cho đất nước và dân tộc Việt Nam yêu dấu[4].
Phía sau là gì?
1. Triển vọng rạng ngời. Trong tinh thần cởi mở, đối thoại chân thành, tin tưởng: Cả hai bên đã có thể cùng nhau tiến tới và sẽ còn tiến nữa, nhờ nhìn nhận những điểm tương đồng và tôn trọng những khác biệt. Và đặc biệt hơn nữa, hai bên đã có thể đồng hành, lắng nghe nhau và hiểu nhau. Dù mỗi bên có sự khác biệt về lịch sử và kinh nghiệm sống, nhưng điều đó không thể ngăn cản cùng nhau đi tìm con đường tốt nhất để phục vụ thiện ích của dân tộc Việt Nam và Hội Thánh.
2. Hạnh phúc hoàn vũ. Từ Việt Nam, với nền văn hóa tích hợp “Ấn-Trung”, nhìn lên bầu trời xanh, phản ánh màu xanh của Biền, nền văn minh Biền, nền văn minh Đông Tây gặp nhau ở Châu Á Thái Bình Dương, ngàn năm thứ Ba. Việt Nam được coi là điểm dừng, điểm hội tụ của nền văn minh mới này. Và Biển không có biên giới. Đúng với ngạn ngữ ngàn đời của Dân tộc Việt: Tứ hải giai huynh đệ, năm Châu bốn Biền một nhà, anh em xum họp, bao là tốt đẹp bao là hạnh phúc an vui. Lúc ấy, cả Đông Tây, Đạo Đời, cùng nhìn thấy một vị mặc áo trắng: Xuất hiện ở VN, một Dân tộc độc đáo, mang danh con Rồng cháu Tiên và duy nhất có Ông Tổ là Hùng Vương, như đã từng xuất hiện ở Ulaanbaatar thủ đô Mông Cổ, giữa hai nền văn minh “Liên-Trung”.
Kết luận
Sống Phúc Âm giữa lòng dân tộc và đồng hành với dân tộc là ưu tiên hợp tácthực thi bác ái, thước đo của lòng tin, qua nỗ lực phát triển kinh tế xã hội. Như vậy, các tín hữu Công giáo, xây dựng Hội Thánh bằng các sinh hoạt mục vụ với tinh thần đồng trách nhiệm, hoặc một cách đặc biệt là đem tinh thần Phúc Âm vào các thực tại trần thế, chúng ta sẽ thể hiện căn tính của mình là người Kitô hữu tốt và là công dân tốt. Trong viễn cảnh này, khi được những điều kiện thuận lợi cho việc thực hành tôn giáo cách tự do, các tín hữu Công giáo sẽ có thể tăng cường đối thoại và mang lại niềm hy vọng cho đất nước. Ngày nay, hơn bao giờ hết, chúng ta cần thực thi bác ái một cách cụ thể cho con người, như Hội Thánh không ngừng thể hiện trong suốt dòng lịch sử, và ở bất kỳ hoàn cảnh nào, các Kitô hữu được mời gọi lắng nghe tiếng than khóc của người nghèo khổ./.
Truyền thông TGP/SG và HV.CG.VN, tháng Chín 2023
Lm. Nguyễn Văn Hinh (D.Min)
[1]Mt 22, 37-38
[2]Mt 5, 16
[3]Franciscus,Vatican, ngày 8 tháng 9 năm 2023. Thư, Đức Phanxicô gởi Cộng đoàn công giáo VN, 29.9.23
[4] Franciscus, Vatican, ngày 8 tháng 9 năm 2023, Lễ Sinh Nhật Đức Mẹ
Các tin khác