THAM LUẬN CỦA BAN GIÁO DÂN VỀ HỘI ĐỒNG MỤC VỤ GIÁO XỨ
“Củng Cố Hội Đồng Mục Vụ Giáo Xứ”
1. Ý nghĩa vai trò Hội Đồng Giáo Xứ:
Theo tình thần Công Đồng Vaticano II, giáo dân được mời gọi tham gia, trợ giúp, chia sẻ công việc mục vụ trong Giáo Hội một cách tích cực tùy theo ơn gọi và khả năng của từng người.” (Xem TĐCG trang 239), cụ thể Công Đồng đề xuất trong sắc lệnh về “Nhiệm vụ mục vụ của các Giám Mục trong Giáo hội” (Christina Dominus), “Tha thiết ước mong rằng trong mỗi Giáo phận nên thành lập Hội Đồng Mục vụ do chính Giám mục Giáo Phận làm chủ tịch, và thành phần là giáo sĩ, tu sĩ và giáo dân được tuyển chọn đặc biệt. Nhiệm vụ của Hội đồng này là tìm hiểu những gì có liên hệ đến công việc mục vụ, cân nhắc và đưa ra những kết luận thực tiễn” (GM số 27).
Hội đồng Mục Vụ mang ý nghĩa là phương thế quy tụ nhiều thành phần ưu tú trong cộng đồng Dân Chúa, để cùng nhau cộng tác vào ba nhiệm vụ giáo huấn, thánh hóa và cai quản. Cách làm mục vụ mang tính cá thể đã được bổ sung bằng cách làm mục vụ cộng đồng, do sự chung tay góp sức của nhiều thành phần Dân Chúa, đem lại sự phong phú và hiệp thông.
Hội Đồng Mục Vụ giáo xứ là sự nối dài, nhân rộng phương thức làm mục vụ và thánh Cộng Đồng chung Vaticanô II đã đề ra. Giáo luật 1983 đã căn cứ vào các văn kiện của cộng đồng để đưa ra một số chỉ dẫn về các tổ chức HĐMV giáo xứ (xem giáo luật).
2. Tại Việt Nam
Tại Việt Nam, hình thức làm việc như các HĐMV ngày nay đã manh nha ngay từ đầu. Các linh mục thừa sai, sau khi rửa tội được một nhóm người thì ngoài các thầy giảng , đã chọn mấy người đạo đức, nhiệt thành, có uy tín để làm trung gian liên lạc giữa giáo dân và các giáo sĩ, họ chủ tọa các buổi kinh... và thi hành một số việc linh mục giao phó cho. Năm 1900 Công đồng Miền Bắc tại Kẻ Sặt đã nêu đích danh trùm chánh, trùm phó. và nói rõ đến nhiệm vụ trong việc giúp các cha xứ của họ.
3. Việc xây dựng, củng cố Hội Đồng Giáo Xứ:
Tổng hợp các ý kiến từ Đại Hội Dân Chúa các giáo xứ, chúng tôi thấy có mấy vấn đề cấp bách sau đây về việc xây dựng, củng cố hội đồng mục vụ giáo xứ.
a/ Củng cố Ban Mục Vụ Giáo Dân giáo phận
Hiện thời ,giáo phận chúng ta, Ban MỤC VỤ GIÁO DÂN gồm 6 tiểu ban đặc trách:
- Tiểu Ban Hội Đồng Giáo xứ
- Tiểu Ban Gia Đình
- Tiểu Ban Đoàn thể CGTH
- Tiểu Ban Đoàn Thể
- Tiểu Ban Giới trẻ
- Tiểu Ban Di dân-Du lịch
Riêng ba tiểu ban Gia đình, Giới trẻ, và Di dân-Du lịch có nhiều yêu cầu đặc thù về tổ chức cũng như nội dung hoạt động nên cần có những hình thức sinh hoạt chuyên biệt hơn.
Về Đoàn thể CGTH và Hội Đoàn thì trong Giáo Phận có 11 Hội đoàn đang sinh hoạt, Đông nhất phải kể đến Legio, ít nơi, ít Hội viên hơn như Dòng Ba Phan sinh hay Đaminh...
Các đoàn thể từ thiếu nhi, giới trẻ đến các người cha, hiền mẫu hoạt động chưa được đồng đều, có xứ rất hăng hái nhưng cũng có nơi mỗi năm chỉ sinh hoạt một hai lần ... nhất là hầu như chưa có sự phối hợp giữa các đoàn thể.
Điểm son phải dành cho Hội đồng giáo xứ vì các ủy viên đã cộng tác với linh mục quản xứ rất đắc lực, không kể thời giờ, sức lực, tiền của, miễn sao hoàn thành nhiệm vụ được giao phó, nhất là ở các giáo xứ miền quê xa xôi hẻo lánh với bao nhiêu điều kiện khó khăn.
Trong 117 Thánh Tử đạo cũng có các ông trùm, ông biện, vì giấu các linh mục trong nhà để các Ngài lo cho giáo dân mà bị bắt và đã vững vàng tuyên xưng, bảo vệ đức tin đến giọt máu cuối cùng.
b/ Về qui chế HĐMVGX
Trong các buổi Đại hội giáo dân tại các Giáo xứ, vấn đề Hội Đồng giáo xứ cũng được thảo luận khá sôi nổi...Xứ nào cũng yêu cầu phải ban hành ngay một Quy chế chung áp dụng cho tất cả các giáo xứ trong toàn giáo phận với những quy định cụ thể và minh bạch cho trách nhiệm của từng chức vụ, nhiệm kỳ của các thành viên và những vấn đề liên quan.
Về vấn này thì năm 2010, Ban HĐMVGD trực thuộc HĐGMVN đã phác thảo một bản Quy chế cho HĐMVGX.. nhưng nhận thấy rằng : không nên áp đặt cho toàn các giáo phận ở VN một luật duy nhất, mà chỉ nêu các nguyên tắc tổng quát dựa theo giáo luật – còn để cho các giáo phận triển khai và áp dụng những gì thích hợp cho giáo phận mình.
Vì thế, năm 2012 Bản GỢI Ý CHO MỘT QUY CHẾ HĐMVGX do Ủy Ban Giáo Dân trực thuộc Hội Đồng Hội Đồng Giám mục Việt Namsoạn thảo và trình HĐGMVN xét duyệt để đưa ra áp dụng. Nội dung bản gợi ý nêu phần lý thuyết căn bản và trình bày thể thức tổ chức, điều hành tổng quát để làm khuôn mẫu chung cho việc áp dụng..
Bản GỢI Ý có 6 chương 33 điều đề cập đến :
Ch 1. Việc tổ chức HĐMVGX
Ch 2. Nhiệm vụ và quyền lợi của các thành viên HĐMVGX
Ch 3. Việc tuyển chọn các thành viên HĐMVGX
Ch 4. Nhậm chức, sinh hoạt, và nhiệm kỳ
Ch 5. Nội quy giáo xứ
Ch 6. Lời kết
Riêng tại giáo phận Đà Nẵng chúng ta, Đức Giám mục Giáo phận hứa sẽ ban hành một quy chế thích hợp riêng cho giáo phận. Chúng ta mong sớm có quy chế này.
Nhưng dù chưa có quí chế chúng ta vẫn nỗ lực làm việc theo tinh thần xây dựng. Việc áp dụng Quy Chế HĐGX mới khá tế nhị, đòi hỏi có tinh thần vâng phục, hiệp thông, ý thức về lợi ích chung và mạnh dạn canh tân bản thân mới có thể tham gia thực hiện được.
c/ Việc đào tạo
Nói chung, hiện đang xảy ra tình trạng thiếu nhân sự hoặc nhân sự không đủ khả năng để đảm đương nhiệm vụ. Giải pháp cụ thể là bổ sung từ từ và có phương thế hướng dẫn, đào tạo, để nâng cao trình độ và khả năng phục vụ. Các Ủy Ban Mục vụ cấp giáo phận có nhiệm vụ hằng năm tổ chức các khóa huấn luyện, hướng dẫn để các Ban Thường Vụ và các Ủy viên cấp Giáo xứ thành thạo công việc chuyên môn theo từng ngành, ngõ hầu đường lối hoạt động của Giáo hội được áp dụng đến tận các hạ tầng cơ sở. Hội đồng MVGX là hậu thuẫn cụ thể và mạnh mẽ để thi hành các chủ trương đường lối mà các Ủy Ban Mục Vụ cấp trên đề xuất.
c/ Với các Đoàn thể
Là giáo hữu, không chỉ là tới nhà thờ đọc kinh, xem lễ... mà là một tập thể cần có nhiều dịp để gặp gỡ nhau, giúp đỡ nhau cả vật chất và tinh thần, cùng chung tay góp sức làm việc xây dựng giáo xứ. Các đoàn thể đáp ứng được những nhu cầu đó. Và Hội đoàn còn giúp cho mỗi người thăng tiến hơn về phương diện đạo đức.
Xin các giáo xứ hãy thiết lập tối thiểu cho mỗi giới một đoàn thể như thiếu nhi có Hùng Tâm Dũng Chí hoặc Thiếu Nhi Thánh Thể ... Các giới như Giới Trẻ, Giới Người Cha, Giới Người Mẹ cần có những hình thức sinh hoạt thường xuyên.
Câu hỏi thảo luận :
5. Bạn hãy nêu các lãnh vực mà Hội Đồng mục vụ các cấp đang hoạt động trong giáo xứ Bạn .Theo Bạn cần phải thay đổi những gì ? Về người, về tuổi tác , về công việc sao cho hiệu quả .
6. Trong Quy chế HĐMVGX, nên nhấn mạnh đến những vấn đề gì ..
7. Việc huấn luyện được tổ chức như thế nào cho đạt hiệu quả: như thời gian: mỗi năm mấy khóa, bao lâu, vào thời điểm nào, địa điểm nào? Giáo phận, giáo hạt, giáo xứ, những vấn đề cần được học hỏi...
Các tin khác