Giáo hội là nữ, cần phải trả lại cho phụ nữ vị trí của họ trong một Giáo hội đã trở nên quá nam tính. Đây là ý nghĩa của những lời mà Đức Thánh Cha Phanxicô đã nói vào thứ Năm ngày 30 tháng 11 với các thành viên của Ủy ban Thần học Quốc tế được tiếp kiến tại Vatican. Do đó, Đức Thánh Cha kêu gọi những nhà thần học này “phi nam giới hóa Giáo hội”.
“Giáo Hội là nữ”. Đức Thánh Cha Phanxicô rất rõ ràng. Ngài tập trung bài phát biểu tự phát vào một sự kiện khiến ngài không hài lòng: “một, hai, ba, bốn phụ nữ. Những người đáng thương!”, ngài kêu lên khi nhận ra rằng trong số ba mươi người tụ tập quanh ngài, tổng cộng chỉ có năm nữ thần học gia. Quá ít trong mắt Đức Thánh Cha vì, đối với ngài, “phụ nữ có khả năng suy tư thần học khác với khả năng mà đàn ông chúng ta có”.
Do đó, Đức Phanxicô nhấn mạnh, lưu ý rằng “nếu chúng ta không biết hiểu phụ nữ là gì, thần học về phụ nữ là gì, thì chúng ta sẽ không bao giờ hiểu Giáo hội là gì”. Ngài lưu ý: “Một trong những tội lỗi lớn nhất mà chúng ta đã phạm phải là đã “nam giới hóa” Giáo hội”. Và để giải quyết tình trạng này, cần phải hiểu rằng trong hai nguyên tắc, Phêrô và Maria, nguyên tắc thứ hai là “quan trọng nhất”, “bởi vì có Giáo hội là Hiền Thê, Giáo hội là người nữ, mà không bị nam giới hóa”.
Hệ quả đối với Đức Phanxicô về nhận xét này: cần phải tăng số lượng thành viên nữ của Ủy ban Thần học Quốc tế, nhưng trên hết, cần phải “suy tư” về nguyên tắc Giáo hội là Hiền Thê và là người nữ này để “phi nam giới hóa Giáo hội”.
Tính thời sự của công đồng Nixê
Trong bài phát biểu được gởi trước này, Đức Thánh Cha đề cập đến một chủ đề hoàn toàn khác: đó là “một nền thần học loan báo Tin Mừng thúc đẩy đối thoại với thế giới văn hóa” trong nỗ lực chung ủng hộ “sự hoán cải truyền giáo của Giáo hội” vốn biết “thông truyền vẻ đẹp của đức tin”. Đối với Đức Thánh Cha Phanxicô, các nhà thần học phải làm như vậy trong sự hòa hợp với Dân Thiên Chúa, “với sự quan tâm đặc biệt đến người nghèo và người hèn mọn, đồng thời “quỳ gối” vì thần học được sinh ra trên đầu gối, trong việc tôn thờ Thiên Chúa”.
Nếu Ủy ban đang giải quyết “hai thách thức hiện tại”, vấn đề nhân học và sinh thái, thì nó cũng phải đưa ra “một suy tư cập nhật và sâu sắc về tính thời sự thường hằng của đức tin vào Chúa Ba Ngôi và Kitô học được Công đồng Nixê tuyên xưng”. Về điều này, Đức Thánh Cha đưa ra ba lý do khiến “việc tái khám phá công đồng Nixê trở nên đầy hứa hẹn”.
Trước hết đó là lý do thiêng liêng. Vì Công đồng Nixê tuyên xưng niềm tin vào Chúa Giêsu, Đấng đã làm người vì chúng ta và vì ơn cứu độ của chúng ta, “ánh sáng chiếu soi cuộc sống bằng tình yêu Chúa Cha”, nên các nhà thần học phải “lan tỏ sự rạng rỡ mới mẻ và đáng kinh ngạc của ánh sáng vĩnh cửu của Chúa Kitô trong ngôi nhà Giáo hội và trong bóng tối của thế giới”.
Đức Thánh Cha hy vọng cử hành Lễ Phục Sinh chung cho tất cả các Kitô hữu
Tiếp đến, lý do thứ hai là hiệp hành. Đức Thánh Cha nhấn mạnh rằng Nixê là công đồng đại kết đầu tiên trong lịch sử. Trong chừng mực “tính hiệp hành là con đường, là cách thức chuyển thành thái độ hiệp thông và thành quá trình tham gia, sự năng động của Chúa Ba Ngôi mà qua đó Thiên Chúa, qua Chúa Kitô và trong hơi thở của Chúa Thánh Thần, đến gặp gỡ nhân loại”. Các nhà thần học có trách nhiệm làm chứng cho “một Giáo hội lữ hành theo sự hòa hợp của Thánh Thần, bắt nguồn từ Lời Chúa và Truyền thống sống động và đồng hành với tình yêu và sự phân định các tiến trình văn hóa và xã hội của nhân loại trong quá trình chuyển đổi phức tạp mà chúng ta đang sống”.
Cuối cùng, lý do thứ ba để vui mừng về việc tái khám phá công đồng Nixê dưới con mắt của Đức Thánh Cha: đối thoại đại kết. Vào năm 2025, khi các Kitô hữu kỷ niệm 1700 năm của Công đồng, ngày cử hành Lễ Phục sinh sẽ trùng với tất cả các niềm tin Kitô. ĐTC Phanxicô mong muốn: “Thật tuyệt vời biết bao nếu cụ thể áp dụng việc cử hành Lễ Phục Sinh vốn luôn luôn chung” đối với các Kitô hữu.
Tý Linh
(theo Xavier Sartre – Vatican News)
