“Đêm nay chúng ta, những người Kitô hữu, chúng ta đứng thinh lặng trước cây thánh giá của Thánh Đamianô, giống như các môn đệ lắng nghe trước thánh giá, ngai tòa của Thầy”. Đức Phanxicô mời gọi như thế trong Đêm canh thức đại kết, ngày 30/9/2023, tại quảng trường thánh Phêrô.
Thánh giá của thánh Đamianô là một biểu tượng tiêu biểu của thế kỷ XII. Nó được đặt trong một nhà nguyện dâng kính thánh Đamianô, ở Assidi, Ý. Nó không được ký tên, giống như nhiều tác phẩm phụng vụ. Nó mang tính quyết định trong cuộc hành trình của thánh Phanxicô Assidi. Được cất giữ trong nhiều thế kỷ, cuối cùng nó đã được chuyển đến Vương cung thánh đường thánh Clara ở Assidi.
Nhà nguyện thánh Đamianô
Lịch sử thánh giá của thánh Đamianô
Cây thánh giá có niên đại từ đầu thế kỷ 12. Nó không được ký nhưng người ta nhận ra phong cách Byzantin thời đó. Thật vậy, vào thời điểm này của lịch sử, nhiều tu sĩ người Syria đã có mặt ở vùng Ombrie, có lẽ vì họ đang chạy trốn sự đàn áp của những người bài trừ thánh tượng ở phương Đông. Quả thế, một phong trào Kitô giáo đã được thành lập vào thế kỷ thứ VIII nhằm chống lại việc thể hiện và tôn kính hình ảnh của Chúa Kitô và các vị thánh. Điều đó cho thấy rằng một trong số tu sĩ đó là tác giả của tác phẩm nghệ thuật này.
Đầu tiên nó được đặt trong nhà nguyện dâng kính thánh Đamianô, em trai của thánh Cosma, ở Assidi. Nhà nguyện này đã bị đổ nát khi thánh Phanxicô quyết định xây dựng lại nó.
Cây thánh giá sau đó sẽ được các nữ tu Clara tôn kính và bảo vệ trong bảy thế kỷ, trước khi được chuyển đến Vương cung thánh đường thánh Clara ở Assidi vào giữa thế kỷ XX.
Thánh Phanxicô nghe thấy tiếng nói của Đấng Chịu Đóng Đinh
Mối quan hệ của nó với thánh Phanxicô Assidi
Một ngày nọ, chính khi đang cầu nguyện trước cây thánh giá này mà thánh nhân đã nghe thấy tiếng Chúa yêu cầu ngài “xây dựng lại ngôi nhà thờ đang bị đổ nát của Ngài”. Đây sẽ là bước khởi đầu cho ơn gọi của thánh nhân. Ban đầu, ngài thực hiện theo đúng nghĩa đen của chỉ dẫn và bắt đầu xây dựng lại nhà thờ thánh Đamianô, sau đó là một số nhà thờ khác; trước khi hiểu rằng Chúa Kitô đúng hơn đang coi Giáo hội như một thể chế đang gặp khó khăn lớn vào thời điểm đó.
Mô tả thánh giá của thánh Đamianô
Cây thánh giá này được vẽ trên một tấm bảng bằng gỗ hồ đào. Kích thước cao 2,10 m và rộng 1,30 m. Nền màu vàng và Chúa Kitô, nhân vật chính, xuất hiện trong kích thước rất lớn, trong vinh quang phục sinh của Người…Đó là những nguyên tắc tạo hình của hội họa Byzantin.
Ở trên cùng là bàn tay của Thiên Chúa, dưới đó là Gioan Tẩy Giả đang kêu gọi các tông đồ.
Ở hai bên của Chúa Kitô, hình lớn, là Đức Maria và thánh Gioan ở bên trái, và bên phải là Maria Mađalêna, bà Maria mẹ của Giacôbê và viên đội trưởng có người hầu được Chúa Kitô cứu. Những nhân vật nhỏ hơn cũng được vẽ ở hai bên của Chúa, những người lính chứng kiến cuộc đóng đinh (Longin và Stéphaton, người lính đưa nước dấm cho Chúa Kitô).
Dưới bàn tay của Chúa Kitô là các thiên thần đang hứng lấy máu của Chúa Kitô.
Dưới chân thánh giá có các vị thánh bảo trợ của vùng Ombrie (thánh Gioan Tông đồ, Tổng lãnh Thiên Thần Micae, thánh Rufino, Giám mục đầu tiên của Assidi, thánh Gioan Tẩy Giả cũng như thánh Phaolô và thánh Phêrô).
Thánh giá của thánh Đamianô này nhấn mạnh rõ ràng đến sự phục sinh của Chúa Kitô trong khi về nguyên tắc, cây thánh giá gợi nhớ khổ hình của cuộc thương khó và cái chết của Chúa. Hơn nữa, ở đó Chúa Kitô xuất hiện rất sống động. Thánh giá này mang đến thông điệp về sự sống và sự phục sinh, do đó về niềm hy vọng. Và tất cả các nhân vật xung quanh Chúa Kitô đều có khuôn mặt sống động và hạnh phúc. Các thiên thần loan báo sự phục sinh của Chúa Giêsu.
Tý Linh
(theo wikipedia và hozana.org)
