Đức Phanxicô đã gặp gỡ khoảng một trăm tham dự viên đại hội của Hiệp hội Phụ huynh Châu Âu vào thứ Bảy ngày 11/11/2023 tại hội trường Mật viện của Dinh Tông Tòa. Trước tổ chức này đại diện cho hơn 150 triệu phụ huynh từ Lục địa Già, ngài đã đề xuất một suy tư về ơn gọi và sứ mạng của các bậc cha mẹ ở một châu Âu, nạn nhân của mọi chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa chủ quan đang khiến việc giáo dục con cái trở nên khó khăn.
Đức Thánh Cha lấy làm tiếc rằng sứ mệnh giáo dục của cha mẹ ngày nay không được bối cảnh văn hóa ở Châu Âu thúc đẩy. Theo ngài, nó được đánh dấu bằng “chủ nghĩa chủ quan đạo đức và chủ nghĩa duy vật thực tiễn”. Phẩm giá của con người luôn được khẳng định nhưng đôi khi lại ít được tôn trọng, Đức Thánh Cha ghi nhận và đồng thời lưu ý đến sự thất vọng của các bậc cha mẹ khi nhanh chóng nhận ra rằng con cái họ đang đắm chìm trong bầu không khí văn hóa này. Ngài nói: “Những gì họ ‘thở’, những gì họ tiếp thu từ các phương tiện truyền thông, thường mâu thuẫn với những gì được coi là ‘bình thường’ cách đây vài thập niên và ngày nay dường như không còn như vậy nữa”.
Do đó, đối mặt với những khó khăn “đôi khi làm nản lòng”, Đức Thánh Cha ủng hộ “niềm đam mê giáo dục” nơi các bậc cha mẹ. “Chắc chắn, văn hóa đã thay đổi, nhưng những nhu cầu sâu xa nhất của trái tim con người vẫn không thay đổi và sớm muộn gì cũng bộc lộ ở con cái. Chúng ta phải luôn bắt đầu từ đó”, Đức Phanxicô khuyến khích và đồng thời nhắc lại rằng chính Thiên Chúa đã khắc ghi trong bản tính của chúng ta “những đòi hỏi không thể cưỡng lại được về tình yêu, sự thật, vẻ đẹp, mối tương quan và trao hiến chính mình, sự cởi mở với “cái bạn” của người khác và sự cởi mở đối với “các bạn” siêu việt”. Ngài lưu ý rằng những nhu cầu này của trái tim là đồng minh mạnh mẽ của bất kỳ nhà giáo dục nào, đảm bảo rằng bằng cách đưa chúng lên bề mặt, trẻ em sẽ không gặp khó khăn gì khi nhìn thấy những điều tốt đẹp.
Khám phá tính tích cực cơ bản của cuộc sống
“Nhiệm vụ giáo dục có thể được coi là thành công khi tcon cái khám phá ra tính tích cực cơ bản của cuộc sống của chúng, của việc chúng tồn tại trong thế giới, và khi, với niềm xác tín mạnh mẽ này, chúng đối mặt với cuộc phiêu lưu của cuộc sống với sự tự tin và can đảm, tin chắc rằng chúng cũng có một sứ mạng phải hoàn thành, một sứ mạng trong đó chúng sẽ tìm thấy sự thành toàn và hạnh phúc của mình”, Đức Phanxicô nói thêm chi tiết và đồng thời liên kết sứ mệnh này “với tình yêu Thiên Chúa” ở tận cội nguồn.
“Chính Thiên Chúa đã biến tôi thành một món quà tốt lành và tôi là một món quà cho những người thân yêu của tôi và cho thế giới, và mọi người đều có thể nói như vậy. Sự xác tín này giúp không sống theo khuynh hướng hạ thấp giá trị nhằm “tự cứu mình”, thường xuyên quan tâm giữ gìn bản thân, không tham gia quá sâu, không để tay mình bị bẩn. Có những cái bẫy này…” Đức Thánh Cha nhận xét và đồng thời nhấn mạnh sự kiện “mất mạng sống mình vì người khác”. “Cuộc sống mở ra với tất cả sự phong phú và vẻ đẹp của nó khi nó được tiêu hao.”
Theo ngài, đây là nhiệm vụ giáo dục cao cả của cha mẹ: đào tạo những người tự do và quảng đại, những người nhận biết tình yêu của Thiên Chúa và trao ban một cách nhưng không những gì họ biết họ đã nhận được như một món quà. Ngài tiếp tục lưu ý rằng việc truyền tải tính nhưng không không phải là điều dễ dàng, khi liên kết yếu tố này với toàn bộ xã hội.
Không có vai trò xã hội của cha mẹ, con cái lớn lên “như những hòn đảo”
“Đây cũng là gốc rễ của một xã hội lành mạnh. Đây là lý do tại sao điều quan trọng là vai trò xã hội của cha mẹ phải được công nhận ở mọi cấp độ. Giáo dục con cái là một công việc xã hội thực sự, bởi vì nó bao gồm việc đào tạo chúng về các mối quan hệ, tôn trọng người khác, hợp tác hướng tới mục tiêu chung, rèn luyện chúng về trách nhiệm, về ý thức bổn phận, về giá trị của sự hy sinh vì công ích.”
Không có điều này, Đức Thánh Cha nói rằng trẻ em lớn lên như những “hòn đảo”, tách biệt với những người khác, không có khả năng nhìn chung, quen coi những ham muốn của bản thân là những giá trị tuyệt đối: “những đứa trẻ thất thường, nhưng điều này thường xảy ra khi cha mẹ thất thường! Đây là cách xã hội bị phá hủy, nghèo nàn đi, suy yếu và ngày càng trở nên vô nhân đạo hơn.”
Quyền tự do của phụ huynh khi đối diện với các ý thức hệ trong môi trường học đường
Và Đức Thánh Cha kêu gọi bảo vệ quyền của cha mẹ trong việc nuôi dạy và giáo dục con cái họ một cách hoàn toàn tự do mà không bị ép buộc, trong bất kỳ lĩnh vực nào, và đặc biệt là trong môi trường học đường, phải chấp nhận các chương trình thực hành giáo dục mâu thuẫn với niềm tin và giá trị của họ. Ngài lưu ý: “Đây là một thách thức rất lớn vào lúc này”, và đồng thời đảm bảo với các gia đình rằng Giáo hội đang bước đi bên cạnh họ.
Cuối cùng, Đức Thánh Cha nhắc lại việc thành lập “Hiệp ước Giáo dục Toàn cầu” từ năm 2019 và đồng thời tạo ra “Hiệp ước vì Gia đình” giữa các tác nhân văn hóa, học thuật, thể chế và mục vụ, để đặt gia đình và các mối quan hệ của nó làm trung tâm : nam – nữ, cha mẹ – con cái, mối liên hệ huynh đệ. Tất cả những điều này, để vượt qua một số rạn nứt hiện đang làm suy yếu quá trình giáo dục: sự rạn nứt giữa giáo dục và sự siêu việt, sự rạn nứt trong các mối quan hệ liên vị, sự rạn nứt khiến xã hội xa cách gia đình, tạo ra những bất bình đẳng và nghèo đói mới.
Tý Linh
(theo Vatican News)
