SUY NIỆM THẦN HỌC VÀ TU ĐỨC VỀ CHÚA THÁNH THẦN

ĐGM Phaolô Bùi Văn Đọc

I. DANH XƯNG CỦA THÁNH THẦN.

Trong kinh nguyện, Giáo Hội cầu xin Chúa Thánh Thần bằng tên của Người : “Xin hãy đến, lạy Thần Khí Thánh Thiện !”. Thánh Thần là tên thường dùng nhất để kêu cầu Người. Hoặc, như trong thánh thi lễ Ngũ Tuần, Giáo Hội gọi Người là “Thần Khí Tác Tạo).

Chúng ta không tự ý đặt ra danh từ “Thần Khí”. Nhưng đó là tên Đức Giêsu dùng khi Ngài nói đến Đấng mà Chúa Cha sẽ ban cho chúng ta nhờ lời cầu bầu của Ngài, Đấng mà chính Ngài sẽ gởi đến.

Các tác giả cổ xưa trong Cựu Ước, đặc biệt là các ngôn sứ, đã nói đến Thần Khí Thiên Chúa.

Trong ngôn ngữ của Kinh Thánh, cùng một chữ vừa có nghĩa là “gió”, vừa ám chỉ sinh khí của hơi thở, vừa ám chỉ thực tại tinh thần thâm sâu nhất.

Qua câu chuyện với Nicôđêmô, Đức Giêsu  vận dụng các ý nghĩa khác nhau của cùng một từ ngữ, giúp chúng ta cảm nghiệm Thần Khí trong đời sống, và hiểu được bản thể của Thần Khí.

“Quả thật, quả thật, Ta bảo các ngươi, nếu không sinh ra bởi Nước và Thần Khí, không ai có thể vào Nước Thiên Chúa. Sự gì sinh ra từ xác thịt là xác thịt, sự gì sinh ra từ Thần Khí là Thần Khí. Đừng ngạc nhiên, khi  Ta nói với ngươi phải tái sinh từ trên cao. Gió muốn thổi đâu thì thổi, ngươi nghe tiếng gió, nhưng không biết nó  từ đâu đến và  lại đi đâu. Bất cứ ai sinh bởi Thánh Thần thì cũng thế”

(Ga 3, 6-8).

Hình ảnh gió là rõ ràng nhất. Nó soi sáng cho chúng ta về vai trò của Thánh Thần. Giống như gió chuyển động và chỉ một hướng tới, trong lòng kẻ tin và tái sinh bởi Nước và Thánh Thần, chính Thánh Thần là sự chuyển động, lôi cuốn hướng tới mục tiêu mà Ngài xác định. Bình thường, gió không thổi mạnh đến nỗi làm cho chúng ta không cưỡng lại được. Cũng vậy, tác động của Thánh Thần kích thích tự do của chúng ta mãnh liệt, nhưng không ràng buộc. Giống như Êlia ở núi Horeb, chúng ta thường nhận ra sự hiện diện tác động của Thiên Chúa, không phải trong cuồng phong bão táp, nhưng trong tiếng rì rào êm dịu của cơn gió thoảng đưa. Vậy chúng ta phải sống thế nào để có thể tiếp nhận và chiều theo Thánh Thần.

Để nhận biết Thánh Thần muốn chúng ta quay về hướng nào, chúng ta phải làm im bặt những tiếng ồn ào bên ngoài cũng như bên trong thường xuyên xâm chiếm chúng ta. Phải để lòng thật lặng im và thật tỉnh thức để nhận ra được hơi gió thoảng của Tình Yêu Thiên Chúa đang đưa dẫn chúng ta đi theo chiều hướng nào, trong thế giới và xuyên qua thế giới này, để đến với Thiên Chúa cùng với tất cả những ai mà Người đặt để trên con đường của chúng ta.

Chính Thánh Thần đưa chúng ta về cùng Thiên Chúa. Khi nói : “Ngươi không biết gió từ đâu và đi đâu” (Ga 3, 8), Đức Giêsu không cố ý nói tới Thánh Thần, cho bằng nói tới kẻ sinh bởi Thánh Thần, được Thánh Thần tác động và thúc đẩy.

Ai phó thác cuộc sống mình cho Thánh Thần, có thể bề ngoài vẫn giống như người hành động bởi những nguyên do nhân loại, nhưng thực ra sáng kiến trong cuộc sống của con người ấy đến từ Thiên Chúa. Những kẻ khác có thể hiểu sai, nhưng chính người đó thì biết rất rõ.

Chúng ta biết chắc rằng chuyển động của Thánh Thần Thiên Chúa thúc đẩy chúng ta, lôi cuốn chúng ta, kéo chúng ta hướng tới Thiên Chúa, với tất cả những người mà chúng ta được sai đến trong thế gian này.

Thánh Ignatiô, Giám mục thành Antiôkia, vào cuối đời, trên con đường đến Rôma, nơi ông sắp chịu tử vì đạo, đã viết cho các kitô-hữu sống trong thành phố này như sau : “Trong tôi, có Nước Hằng Sống vẫn róc rách và thì thầm : Hãy đi về với Cha !” (Ep. Aux Rom 7, 2).

Trong câu chuyện với Nicôđêmô, hình ảnh hơi thở, không minh nhiên như là hình ảnh cơn gió, nhưng cũng nói lên điều đó. Đức Giêsu nói đến sự tái sinh. Điều chứng tỏ một đứa trẻ chào đời còn sống, chính là việc hô hấp. Chính hơi thở của Thiên Chúa làm cho con người trở thành hữu thể sống động.

Khi Đức Giêsu chết trên thập giá, Người trút hơi thở cuối cùng, thánh Gioan bảo rằng Người trút bỏ Thần Khí.

Kinh Thánh dùng hình ảnh này hai lần, một lần lúc khởi đầu Cựu Ước, lần khác khi bắt đầu “Lịch Sử Vượt Qua”. Trình thuật về Tạo Dựng cho chúng ta thấy Thiên Chúa nắn đúc con người với bùn đất trong vườn địa đàng, và thổi vào mũi nó hơi thở sự sống : “Từ lúc đó, con người trở thành hữu thể sống động” (St 2, 4).

Buổi chiều Phục Sinh, khi Đức Kitô sống lại hiện ra với các môn đệ và sau khi đã nói “Bình an cho các con”… Ngài thổi hơi trên họ và nói với họ : “Hãy nhận lấy Thánh Thần” (Ga 20, 21-22).

Chúng ta là những kẻ đã được tái sinh bởi Nước và Thánh Thần, chúng ta được sống bằng Thánh Thần, như sống bằng chính hơi thở của Thiên Chúa. Và Hơi Thở thần linh này luôn gìn giữ chúng ta trong vương quốc của Thiên Chúa, như hơi thở của thân xác bảo tồn sự sống thể xác : “Điều gì sinh từ xác thịt là xác thịt, điều gì sinh bỏi Thánh Thần là thần linh” (Ga 3, 6).

Tuy nhiên, chúng ta không nên dừng lại ở hình ảnh. Thánh Thần không chỉ là một “cơn gió”, một “sinh khí”, Thánh Thần là một Chủ Vị. Chữ Thánh Thần ám chỉ “thực tại” thiêng liêng, yếu tố “chủ vị” nhất.

Thánh Phaolô giúp chúng ta hiểu điều này : “Ai trong loài người biết rõ những bí mật của con người, nếu không phải là tinh thần ở trong con người. Cũng thế, không ai biết được mầu nhiệm của Thiên Chúa, ngoại trừ Thánh Thần Thiên Chúa. Thánh Thần dò thấu mọi sự, đến cả những thực tại thần linh thâm sâu nhất” (1Cr 2, 10-11).

Để có thể dần dần đi vào những cõi thâm sâu trong Thiên Chúa, chúng ta nên tiếp tục khám phá các danh xưng của Thánh Thần.

Ngài là Thần Trí Tác Tạo. Trong Kinh Tin Kính, chúng ta khẳng định niềm tin vào Thiên Chúa Cha là Đấng Tạo Hóa, Thiên Chúa Cha tạo dựng mọi sự nhờ Lời của Người. Nhưng Thánh Linh cũng xuất hiện như một thần lực sung mãn từ lúc khởi nguyên. Đó là hình ảnh đầu tiên của sách Kinh Thánh : “Lúc khởi nguyên Thiên Chúa tạo dựng trời và đất. Và đất còn là hỗn mang, còn có bóng tối bao trùm vực thẳm, và Thánh Thần của Thiên Chúa bay lượn trên mặt nước” (St 1, 1-2). Chúng ta gặp lại hình ảnh đầu tiên đó trong trang đầu của sách Tin Mừng : “Khi Chúa Giêsu chịu phép rửa tại sông Giođan, lúc Ngài bước lên khỏi nước, Ngài thấy các tầng trời mở ra, và Thánh Thần xuống trên Ngài dưới hình bồ câu ; và từ trời có tiếng phán ra : “Này là Con Ta rất yêu dấu, có tất cả tình yêu của Ta” (Mc 1, 11).

Thần Trí Tác Tạo viếng thăm tinh thần con người, đổ đầy các tâm hồn, vì đó là “lãnh địa” của Người, do chính Người tạo nên. Kinh “Veni Creator” nhấn mạnh : xin Ngài hãy viếng thăm những kẻ thuộc về Ngài, xin Ngài hãy đổ đầy ân sủng trên những tâm hồn Ngài đã tạo dựng.

Trong vũ trụ được tạo thành này, nơi mà mọi sự đều có cùng đích, Thiên Chúa đã dựng nên chúng ta quy hướng về Ngài, nhờ Đức Kitô và trong Thánh Thần : “Mọi sự đều thuộc về anh em, thế gian, sự sống và sự chết, hiện tại và tương lai, mọi sự đều thuộc về anh em, nhưng anh em  thuộc về Đức Kitô và Đức Kitô thuộc về Thiên Chúa” (1Cr 3, 21-23). “Lạy Chúa, Ngài đã tạo dựng nên chúng con vì Ngài, và tâm hồn chúng con không bao giờ an nghỉ cho tới khi được nghỉ yên trong Chúa”  (Augustinô, Conf. 1, 1).

Tâm hồn của chúng ta, thực tại thâm sâu nhất trong chúng ta, tự bản chất rất phù hợp với việc Thánh Thần đến, Người là Đấng muốn biến nó thành nơi cư ngụ, vượt trên mọi khả thể và đòi hỏi tự nhiên. Thánh Thần biết rõ các tâm hồn Người đã tạo nên. Người cư ngụ như ở trong nhà Người, vì các tâm hồn thuộc về Người.

Và Thần Trí Tác Tạo ấy là Thần Trí Thánh Thiện. Đó là Thánh Thần của Thiên Chúa, như Phaolô vẫn thường nói. Trong Kinh Thánh, sự thánh thiện thuộc về yếu tính của Thiên Chúa. Thánh Vịnh thường lập lại “Người là Đấng Thánh của Israel”. Trong sách Tin Mừng, Đức Giêsu được gọi là Đấng Thánh của Thiên Chúa. Người thị kiến trong sách Khải Huyền cũng tuyên xưng Ngài là Đấng Thánh, là Đấng Chân Thật. Sự thánh thiện vừa diễn tả khía cạnh siêu việt của huyền nhiệm Thiên Chúa, vừa ám chỉ sự tiếp xúc của Ngài với con người.

Trong Cựu Ước, Thiên Chúa không ngừng lập lại với Dân Người :“Các ngươi hãy nên thánh, vì Ta, Giavê, Thiên Chúa các ngươi là Đấng Thánh” (Lv 19, 2). Nhưng con người không thể đến gần sự thánh thiện bằng những lề luật bên ngoài.

Khoảng cách vô hạn mà tội lỗi đã tạo ra giữa Thiên Chúa chí thánh và sự yếu đuối của chúng ta đã được Chúa Kitô xóa bỏ. Trên thập giá, Người đã giao hòa chúng ta với Thiên Chúa nhờ Máu của Người. Thánh Thần là dấu chỉ của sự giải hòa ; chúng ta đã được “ghi ấn tín Thánh Thần” (Ep 1, 13)

Lại một lần nữa, hình ảnh bất động không diễn tả nỗi thực tại sinh động.

Không phải chỉ là dấu vết, nhưng là sự hiện diện thường hằng của một Chủ Vị là chính sự Thánh Thiện của Thiên Chúa. Đối với chúng ta là những kẻ tội lỗi, Người hiện diện gần kề khôn tả.

Một danh xưng khác của Chúa Thánh Thần biểu lộ sự hiện diện của một Chủ Vị. Kinh nguyện của Giáo Hội thích lập lại danh xưng này : “Ngài là Đấng Bầu Chữa”. Theo sách Tin Mừng, chính Đức Giêsu gán cho Người danh xưng này.

Từ ngữ “Paraclet” gợi lên hình ảnh của một người luôn luôn hiện diện để cứu giúp. Khi ở giữa các môn đệ, Đức Giêsu là một Đấng Bầu Chữa đối với họ. Ngài hiện diện để khuyến khích, nâng đỡ và củng cố các môn đệ. Nhưng Đức Giêsu chỉ ở giữa họ một thời gian. Khi rời bỏ họ, Ngài đã hứa : “Ta sẽ xin Cha và Cha sẽ ban cho các ngươi một Đấng Bầu Chữa khác để Người hiện diện với các ngươi luôn mãi” (Ga 14, 16). Và sự hiện diện thường xuyên,không giống như sự hiện diện nhất thời của Đức Giêsu khi còn tại thế, là một sự hiện diện không thể thay thế được : “Ta bảo thật với các ngươi, ta ra đi thì  tốt cho các ngươi hơn  ; vì nếu Ta không ra  đi, Đấng Bầu Chữa sẽ không đến với các ngươi ; nhưng nếu Ta ra đi, Ta sẽ gởi Ngài đến với các ngươi” (Ga 16, 1).

Đấng Bầu Chữa đang hiện diện, luôn luôn canh chừng và tác động. Bất cứ lúc nào chúng ta cũng có thể nương tựa vào sự hiện diện của Người.

Đức Giêsu hứa ban sự trợ giúp của Chúa Thánh Thần cho các môn đệ trong các trường hợp bị bách hại : “Thánh Thần của Cha các ngươi sẽ nói trong các ngươi”.

Đừng nghĩ rằng Thánh Thần chỉ giúp chúng ta trong cơn nguy khốn, Ngài còn giúp đỡ chúng ta lúc chúng ta hạnh phúc. Người luôn hiện diện. “Đấng Bầu Chữa, Thánh Thần mà Cha sẽ sai đến nhân danh Ta sẽ dạy các ngươi tất cả, sẽ nhắc lại cho các ngươi tất cả những điều Ta đã nói với các ngươi” (Ga 14, 26).

Mọi nhiệm vụ tông đồ, mọi sự chia sẻ đời sống, mọi gặp gỡ với con người, phải khai mở chúng ta để chúng ta có được cảm nghiệm kỳ diệu ấy : “Thánh Thần của Cha các ngươi sẽ nói trong các ngươi”.

Thánh Thần không những chỉ giúp chúng ta trong việc chúng ta đến với con người và đón nhận biến cố, nhưng còn trợ giúp để chúng ta có thể gặp gỡ Chúa Cha… Biết đến với Chúa Cha cũng quan trọng như biết đến với con người. Nhưng thường chúng ta ít nghĩ tới. Nếu một mình chúng ta, thì chúng ta bất lực, nhưng chúng ta không ở một mình, có Thánh Thần hiện diện giúp đỡ chúng ta : “Thánh Thần đến giúp đỡ sự yếu đuối của chúng ta, vì chúng ta kh6ng biết phải cầu nguyện thế nào cho đúng, nhưng chính Thánh Thần cầu bầu cho chúng ta bằng những lời rên rỉ khôn tả ; và Đấng thấu suốt các tâm hồn nhận ra ước muốn của Thánh Thần, và Ngài cầu bầu theo ý của Thiên Chúa cho các thánh” (Rm 8, 26-27).

II. SỨ VỤ CỦA CHÚA THÁNH THẦN.

Chúa Thánh Thần chưa được minh nhiên mạc khải trong thời Cựu Ước, nhưng Người đã hoạt động từ thời khai thiên lập địa. Người là “Khí Thần” mà Thiên Chúa ban cho mọi loài, để hiện hữu và sinh hoạt. Người là Sức Mạnh thần linh của Thiên Chúa không ngừng tác động, làm thay đổi các cục diện lịch sử. Người là Thần Trí mà Thiên Chúa cho nhân loại được chia sẻ, nhất là phần nhân loại được tuyển chọn là Dân Thiên Chúa, và các vị lãnh đạo trong Dân. Người là Thánh Thần ngôn sứ hoạt động nơi các tiên tri, để các ngài có thể nói thay cho Thiên Chúa, biểu lộ giáo huấn của Thiên Chúa và giáo huấn Dân theo thánh ý của Thiên Chúa.

Thời Cựu Ước chỉ là thời chuẩn bị, nên Thánh Thần chưa được ban đầy đủ. Phải chờ đến thời đại Tân Ước cũng là thời đại cánh chung, thời viên mãn, thời Giao Ước mới và vĩnh cửu. Vào thời sau hết, Thiên Chúa nói với nhân loại qua một Người Con là Đức Giêsu Kitô (Dt 1, 2). Người Con ấy là Ngôn Sứ cuối cùng và hoàn hảo nhất, là vị Tiên Tri đầy Thánh Thần. Người Con ấy được gọi là Đấng Kitô, vì được xức dầu Thánh Thần. Thánh Thần bắt đầu được mạc khải như một ngôi vị thần linh, mà hoạt động gắn liền và đi đôi với sứ mạng của Đức Giêsu.

Chúa Cha sai Chúa Con đến trần gian. Chúa Con đến trần gian nhờ Thánh Thần và trong Thánh Thần :  “Thánh Thần  sẽ  đến  trên Người  và  Quyền Năng  Đấng Tối Cao  trên Người  rợp  bóng” (Lc 1, 35). Đức Giêsu Kitô bắt đầu công việc rao giảng Nước Thiên Chúa trong sức mạnh và ánh sáng của Thánh Thần Thiên Chúa. Người đã làm mọi việc trong Thánh Thần, nói mọi lời trong Thánh Thần. Quan trọng hơn cả là “nhờ Thần Khí Hằng Có mà Người hiến mình làm lễ hy sinh vô tì tích dâng lên Thiên Chúa” (Dt 9, 14). Và Thiên Chúa đã cho Người sống lại từ cõi chết nhờ bởi Thần Khí (Rm 8, 11).

Thời gian thực sự dành cho Thánh Thần là lúc Đức Giêsu đã ra đi (Ga 16, 17), lúc Người đã được tôn vinh (Ga 7, 39). Bấy giờ Chúa Cha mới thực sự sai Thánh Thần đến, do lời cầu xin của Đức Giêsu Kitô (Ga 14, 16).  Cũng  có thể  nói rằng chính Đức Giêsu sai Thánh Thần  đến từ nơi Cha  (Ga 15, 26).

Giai đoạn hậu Phục Sinh là giai đoạn của Hội Thánh ; nên sứ vụ của Thánh Thần gắn liền, thậm chí trùng hợp với sứ vụ của Hội Thánh. Trên một bình diện, Thánh Thần có cùng sứ vụ với Hội Thánh : sứ vụ làm chứng cho Chúa Kitô (Ga 15, 26-27). Nói khác đi, đó là hai mặt của cùng một sứ vụ : hữu hình và vô hình ; hai mặt không thể tách rời.

Sứ vụ làm chứng ấy, Thánh Thần đã thi hành cách hữu hiệu và lạ lùng thời khai sinh Giáo Hội. Ngày hôm nay Người vẫn tiếp tục không ngừng thi hành sứ vụ. Chúa Thánh Thần có nhiều cách làm chứng cho Chúa Kitô mà chúng ta không thể biết hết được, vì Người “như gió muốn thổi đâu thì thổi” (Ga 3, 8). Nhưng thường Người làm chứng bằng cách tác động bên trong chứng từ của Hội Thánh, để chứng từ này trở thành chứng từ thực hiện trong quyền năng của Chúa Thánh Thần.

Trên một bình diện khác, Chúa Thánh Thần có sứ mạng đối với Hội Thánh. Người là Đấng An Ủi mà Chúa Cha ban cho Hội Thánh trong lời cầu xin của Đức Giêsu (Ga 14, 16). Người ở cùng Hội Thánh, ở trong Hội Thánh (Ga 14, 17), để nâng đỡ, khích lệ và giáo huấn Hội Thánh, đưa Hội Thánh mỗi ngày một đi sâu vào mạc khải của Chúa Kitô (Ga 16, 13), đi sâu vào tình yêu của Thiên Chúa. Người thực hiện sứ vụ ấy nơi từng người kitô-hữu (đặc biệt hơn cả nơi các thừa tác viên của Hội Thánh, nơi Hàng Giáo Phẩm).

Chúa Thánh Thần không ngừng xây dựng và làm cho Hội Thánh được hình thành. Mọi người nhờ Thần Khí độc nhất mà gia nhập Thân Mình độc nhất là Hội Thánh (1Cr 12, 13). Thánh Thần trang bị Hội Thánh bằng khí giới Lời Chúa, bằng các đặc sủng (1Cr 12, 4-11) và các bí tích.

Chúa Thánh Thần hướng dẫn Hội Thánh thực hiện chương trình cứu độ của Thiên Chúa, thực hiện mệnh lệnh rao giảng Tin Mừng của Chúa Kitô. Nhiều khi, sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần rất cụ thể ; Người thúc đẩy đến với dân ngoại (Cv 8, 29-30 ; 10, 1-9 ; 11, 12). Thánh Thần còn giúp cho Hội Thánh đề ra những quuyết định sáng suốt, giải quyết những khủng hoảng hay các vấn đề nan giải trong Hội Thánh (Cv 15, 28-29), giúp Hội Thánh đặt hàng giáo phẩm và niên trưởng lãnh đạo Hội Thánh (Cv 20, 28).

III. SỰ HIỆN DIỆN TÁC ĐỘNG CỦA CHÚA THÁNH THẦN NƠI CHÚNG TA.

Thánh Phaolô lập đi lập lại nhiều lần “chúng ta là Đền Thờ của Chúa Thánh Thần”, “Chúa Thánh Thần cư ngụ trong chúng ta” (1Cr 3, 16 ; 6, 19 ; Rm 8, 11) :

“Anh em là Đền Thờ của Thiên Chúa, va Thần Khí của Thiên Chúa cư ngụ trong anh em” (1Cr 3, 16).

“Thân mình anh em là Đền Thờ của Thánh Thần, Đấng ngự trong anh em, Đấng anh em lãnh lấy từ Thiên Chúa, và anh em không thucộ về mình nữa” (1Cr 6, 19).

Chúa Thánh Thần hiện diện trong chúng ta như một vị khách thần linh. Người hay đến thăm viếng chúng ta, và bằng nhiều cách, qua con đường tư tưởng hay tâm tình. Nếu chúng ta quen đón, thì Người thường xuyên đến. Nếu chúng ta không đón, Người sẽ không đến.

Chúa Thánh Thần hiện diện trong chúng ta như một người yêu. Người rất yêu dấu chúng ta, muốn sự lành cho chúng ta, muốn tất cả những gì tốt nhất cho chúng ta. Người hiện diện thâm sâu trong chúng ta, như một người yêu trong một người yêu, và còn hơn thế nữa.

Chúa Thánh Thần còn hiện diện trong chúng ta như một hồng ân,  như một quà tặng ; tặng phẩm lớn nhất mà Thiên Chúa ban cho chúng ta, mà Đức Giêsu mang đến cho chúng ta. Chúa Thánh Thần là hồng ân lớn nhất ; Chúa Kitô biết điều đó, nên Người thúc giục chúng ta cầu nguyện ; bao giờ Thiên Chúa cũng ban cho chúng ta nhiều hơn là chúng ta xin, “Người ban Thánh Thần cho chúng ta” (Lc 11, 13).

Chúa Thánh Thần là mối dây ràng buộc, nối kết chúng ta với Chúa Kitô và Thiên Chúa. Thánh Thần đưa chúng ta vào trong Chúa Kitô, vào trong Thiên Chúa. Hay nói ngược lại, Chúa Thánh Thần đưa Chúa Kitô, đưa Thiên Chúa vào trong chúng ta. Nhờ Thánh Thần mà có Chúa Kitô ở trong chúng ta, chúng ta là những người mang Chúa Kitô. Sự hiện diện của Thiên Chúa trong chúng  ta bao  trùm chúng ta,  ảnh hưởng trên  con người chúng  ta,  biến  đổi con  người chúng ta (Lc 9, 28-29).

Phaolô còn nói “Thiên Chúa mạc khải cho chúng ta nhờ Thánh Thần, bởi Thánh Thần dò thấu mọi sự, cả những điều sâu thẳm nhất” (1Cr 2, 10-11).

Nếu nơi Thiên Chúa là Đấng vô phương dò thấu, mà Chúa Thánh Thần còn dò thấu mọi sự, huống chi là tâm hồn chúng ta. Người biết rõ chúng ta cần gì, muốn gì. Mọi sự, dù chỉ manh nha nơi chúng ta, Người đều biết. Chúng ta có thể lừa dối người đời, nhưng không thể lừa dối Thánh Thần. Từ “dò thấu” cừa chỉ chiều sâu, vừa chỉ sự thấu suốt. Chúa Thánh Thần là ánh sáng chiếu soi, làm cho mỗi người chúng ta trở nên trong suốt, không còn u tối nữa.

Vì là Đấng thấu suốt mọi sự, Chúa Thánh Thần là Thầy dạy chân lý, Thầy dạy yêu thương, Thầy dạy lắng nghe, Thầy dạy thực hiện thánh ý Thiên Chúa, Thầy dạy nói với Thiên Chúa và nói về Thiên Chúa : “đấng Bầu Chữa, Thánh Thần Cha sai đến nhân danh Ta, chính Người sẽ dạy cho các ngươi mọi sự” (Ga 14, 26 ; 16, 13). Người dạy cho chúng ta biết mầu nhiệm Thiên Chúa mạc khải nơi Đức Giêsu Kitô. Người dạy cho chúng ta biết tình yêu của Thiên Chúa, không những cách lý thuyết, mà còn kinh nghiệm, cảm nghiệm được tình yêu ấy. Chúng ta chỉ có thể có những kinh nghiệm thiêng liêng nhờ Chúa Thánh Thần. Chúa Thánh Thần làm cho chúng ta nhận ra biết bao nhiêu hồng ân mà Thiên Chúa đổ xuống trên chúng ta (1Cr 2, 12).

Thánh Thần dạy chúng ta nói về mầu nhiệm, về sự khôn ngoan của Thiên Chúa : “Các điều ấy chúng tôi nói lên, không bằng những lời lẽ học đòi nơi sự không ngoan của người đời, nhưng là bang72 những lòi lẽ của Thần Khí dạy cho, đem những điều thần thiêng giải bày cho những người thần thiêng” (1Cr 2, 13).

Chúa Thánh Thần còn hướng dẫn cách sống làm con Thiên Chúa : “Phàm ai được Thần Khí dẫn đưa, thì họ là con cái Thiên Chúa” (Rm 8, 11).

IV. CHÚA THÁNH THẦN, ĐẤNG THIẾT LẬP CÁC TƯƠNG GIAO.

Thế giới chúng ta, đặc biệt là những người trẻ, rất cần những giá trị thiêng liêng, cần sự sống tinh thần.

- Thánh Thần là Vị Thiên Chúa “nâng con người lên”, “thần linh hóa con người”, làm cho con     người trở nên thiêng liêng cao cả.

- Thánh Thần còn là vị Thiên Chúa thiết lập các tương giao, là đó là điều mà mỗi người kitô-hữu chúng ta chờ đợi nơi Ngài để sống đạo cách sâu xa và thực tế.              

Tác động của Chúa Thánh Thần : Trao đổi, tương giao, đối thoại, tiếp xúc, gặp gỡ (Communication).

a. Tương giao với Chúa Kitô và Thiên Chúa.

Chúa Thánh Thần làm cho chúng ta hướng về Chúa Kitô, lắng nghe, tin tưởng Chúa Kitô, và muốn làm đẹp lòng Ngài.

Nhờ Chúa Thánh Thần, chúng ta trở nên giống bà Maria trong gia đình Bêtania, sung sướng hạnh phúc được ở gần bên Chúa, tiếp xúc, nói chuyện với Chúa.

Thánh Thần làm cho chúng ta hướng về Chúa Cha, muốn làm vinh danh Cha, chúc tụng, ngợi khen Cha, muốn tỏ bày lòng hiếu thảo với Chúa Cha (abba).

Trường hợp chúng ta đang ở xa Thiên Chúa, Thánh Thần thúc đẩy chúng ta, làm cho chúng ta mạnh dạn trở về. Thánh Thần là “nhịp cầu”, là “gạch nối”, là “thang” đưa chúng ta đến cùng Thiên Chúa. Nhờ Thánh Thần và trong Thánh Thần, chúng ta không còn cảm thấy Thiên Chúa xa vời, không còn thấy lòng khô khan nguội lạnh.

Thánh Thần là ơn thông hiệp, kết hiệp chúng ta với Chúa Kitô, làm cho chúng ta trở nên mật thiết, khăng khít với Chúa Kitô, làm cho chúng ta trở thảnh người môn đệ, người bạn hữu, người yêu của Chúa Kitô. Được kết hiệp với Chúa Kitô, chúng ta nên một với Thiên Chúa.

b. Với Hội Thánh.

“Đâu có Hội Thánh, đó có Thánh Thần”.

Có giáo phụ nói : “Đâu có Thánh Thần, đó có Hội Thánh”.

Hội Thánh gắn liền với Chúa Thánh Thần. Hội Thánh là Đền Thờ của Chúa Thánh Thần.

Có Chúa Thánh Thần, chúng ta sẽ yêu mến Hội Thánh, gắn bó với Hội Thánh, sẵn sáng phục vụ Hội Thánh. Chúa Thánh Thần làm cho chúng ta vui sướng tiếp xúc với Hội Thánh, sống trong Hội Thánh. Tiếp xúc với Hội Thánh sâu xa hơn cả là tiếp nhận và sống các bí tích trong Hội Thánh. Có Chúa Thánh Thần, chúng ta sung sướng tiếp xúc với các kitô-hữu khác trong Hội Thánh.

c. Tiếp xúc với những người lân cận, những người chúng ta gặp gỡ.

Chúa Thánh Thần làm cho chúng ta yêu những người sống gần chúng ta, khiến chúng ta cảm thấy dễ chịu, thoải mái, hạnh phúc trong đời sống Cộng Đoàn.

Chúa Thánh Thần làm cho tâm hồn nên quảng đại, chấp nhận, tha thứ, quý mến, muốn làm điều lành cho anh chị em.

Chúa Thánh Thần là dây liên kết trong tình bác ái, là sức mạnh tình yêu hiệp thông, nối kết làm cho chúng ta nên một. Thông thường, Chúa Thánh Thần bối kết chúng ta với Chúa Kitô trước, rồi từ đó nối kết chúng ta với anh chị em.

d. Chúa Thánh Thần cũng làm cho chúng ta vui sướng khi gặp gỡ.

Thánh Thần cho chúng ta cảm nếm niềm vui gặp gỡ, và niềm vui đó lan toả đến tha nhân. Họ sung sướng vì cảm thấy được yêu thương và kính trọng.

Chúa Thánh Thần dạy chúng ta cách tiếp xúc với tha nhân, không thuần tuý là xã giao mà là cách tiếp xúc có chiều sâu, đem lại sự sống, sinh lợi ích cho tha nhân cũng như cho mình.

e. Chúa Thánh Thần cũng dạy chúng ta cách tiếp xúc với người chưa biết Chúa Kitô.

Chúa Thánh Thần làm cho chúng ta trở nên giống Chúa Kitô ngay trong việc tiếp xúc. Ngài làm cho người chưa biết Chúa “cảm nghiệm” một điều gì đó nơi chúng ta khiến họ vui mừng, được an ủi, an tâm.

V. CHÚA THÁNH THẦN, THẦY DẠY YÊU THƯƠNG.

Thiên Chúa là “Lòng Mến”, Thiên Chúa là “Tình Yêu”. “Ai yêu thương thì sinh bởi Thiên Chúa và biết Thiên Chúa. Ai không yêu thương thì không biết Thiên Chúa” (1Ga 4, 7t).

Nếu chúng ta không yêu thương, thì chúng ta không biết Thiên Chúa, và không có sự sống đời đời.

Nhưng tình yêu nơi chúng ta không bắt nguồn từ chúng ta, mà bắt nguồn từ Thiên Chúa. “Thiên Chúa  đã yêu  mến chúng  ta trước  và đã  sai Con  của Người  đến  làm lễ hy   sinh vì  chúng  ta” (1Ga 4, 10).

1Ga 4, 11-13 nhấn mạnh “Thiên Chúa đã yêu mến chúng ta như thế, thì chúng ta cũng phải yêu mến nhau. Nếu chúng ta yêu mến nhau, Thiên Chúa mới lưu lại trong ta. Dấu hiệu chúng ta lưu lại trong Người, Người ở trong chúng ta, đó là Thánh Thần mà Người đã ban cho chúng ta”.

Phaolô cũng khẳng định lòng mến của Thiên Chúa đã được đổ xuống lòng ta nhờ bởi Thánh Thần Người đã ban cho ta” (Rm 5, 5).

“Yêu thương như Thiên Chúa” (x. 1Ga 4, 11), “yêu thương như Đức Giêsu” (Ga 15, 12) là những đòi hỏi quá lớn đối với chúng ta, chúng ta không thể nào thực hiện được. Chỉ có một cách duy nhất là, nhờ Chúa Thánh Thần, là “Sức Mạnh Tình Yêu của Thiên Chúa”, của Đức Kitô ở trong chúng ta, yêu mến chúng ta. Chúng ta yêu mến nhờ Thánh Thần, bằng tình yêu của Thánh Thần. Đó mới là “đức ái siêu nhiên”. Và đó là điều Thiên Chúa muốn.

Chỉ khi nào có một cái nhìn siêu nhiên như thế về đức ái, chúng ta mới hiểu được Bài Ca Đức Ái trong 1Cr 13, 1-13.

Trong bài ca này, một đàng Phaolô dùng ngôn ngữ rất siêu nhiên, phải có quan điểm rất siêu nhiên mới hiểu được.

- Nếu có mọi thứ tài mà không có lòng mến, thì chỉ như cái thùng rỗng kêu to (c. 1).

- Nếu có nhiều ơn, cả những ơn trọng đại, mà không có lòng mến, thì vẫn là số không.

- Nếu cho đi tất cả, hy sinh mạng sống, mà không có lòng mến, cũng chỉ là hư vô.

Lòng mến ở đây phải hiểu theo nghĩa hoàn toàn siêu nhiên, và đó là Tình Yêu của Thiên Chúa trong chúng ta, là Thánh Thần của Thiên Chúa trong chúng ta.

Nhưng đàng khác, khi kê khai những đặc tính của lòng mến (khoan dung, không ghen tuông, không ích kỷ, không tự mãn, kính tin, trông cậy, kiên nhẫn, không chấp nhất, không ba hoa, không khiếm nhã, biết chia vui… (c. 4-7), chúng ta thấy một ngôn ngữ hết sức tự nhiên, gần gũi, thực tế.

Ngôn ngữ tự nhiên không đi ngược với ngôn ngữ siêu nhiên, nhưng hài hòa với ngôn ngữ siêu nhiên, được lồng vào ngôn ngữ siêu nhiên. Những yếu tố tự nhiên tốt đẹp nơi chúng ta bắt nguồn từ Thiên Chúa, và phải luôn luôn bắt nguồn từ đó.

Nói cách khác, Chúa Thánh Thần, Vị Thầy dạy yêu mến, làm việc nơi con người chúng ta bằng những đường lối nhân bản, phù hợp với con người. Chúa Thánh Thần, Tác Giả của biến cố Nhập Thể, sẽ làm cho chúng ta nên giống Đức Giêsu Kitô, Hình Ảnh trọn hảo của Thiên Chúa. Chúa Thánh Thần làm cho chúng ta trở nên những người con, giống Con  Yêu Dấu của Thiên Chúa. Bài học yêu thương theo chiều đứng, và yêu thương theo chiều ngang gắn liền và đi đôi với nhau. Tình yêu đối với anh em là bằng chứng tình yêu đối với Thiên Chúa (1Ga 4, 20-21). Tình yêu đối với Thiên Chúa là “nguồn sống” của tình yêu đối với anh em.

VI. CHÚA THÁNH THẦN, SỨC MẠNH TÌNH YÊU LÀM CHO CHẾT VÀ LÀM CHO SỐNG.

Thánh Thần là sức mạnh tình yêu mà qua đó Chúa Cha trao ban trọn vẹn bản thân mình cho Chúa Con, và Chúa Con đón nhận trọn vẹn sự sống từ Cha và dâng lại cho Cha, vì thế Chúa Thánh Thần là Tình Yêu Hiệp Thông trong lòng Thiên Chúa Ba Ngôi.

1.Sự hiệp thông trong lòng Thiên Chúa Ba Ngôi không là một tương quan đóng kín (chu trình kín), nhưng là tình yêu mở rộng. Thiên Chúa của chúng ta là Thiên Chúa cởi mở, vì Thánh Thần của Người là thần linh cởi mở (Esprit ouvert).

Chính Sức Mạnh Tình Yêu đã mở toang Mầu nhiệm Thiên Chúa cho chúng ta, để chúng ta được thông dự, được đưa vào lòng Thiên Chúa Ba Ngôi. Chính nhờ sự mở toang này, mới có Mạc Khải, mới có cứu độ (x. 1Cr2, 10-11).

Có thể nói cách khác : Sức Mạnh Tình Yêu Là Chúa Thánh Thần đã khiến Chúa Cha ban cho chúng ta Đức Giêsu Kitô, và Chúa Thánh Thần đã đưa Đức Giêsu Kitô đến cho chúng ta từ nơi Thiên Chúa. Người cũng sẽ đưa chúng ta về với Thiên Chúa cùng với Đức Giêsu Kitô.

Để Thánh Thần có thể đưa chúng ta về với Thiên Chúa nhờ Đức Giêsu Kitô, Người phải đến và ở lại với chúng ta. Nhưng Người chỉ đến khi Chúa Giêsu ra đi : “Nếu Ta không ra đi, thì Đấng Bầu Chữa không đến với các ngươi” (Ga 16, 7).

Chúa Thánh Thần của thời đại Tân Ước gắn liền với thập giá Đức Kitô. Trước hết, chính Chúa Thánh Thần làm cho cái chết bi thảm của Chúa Giêsu trở thành “của lễ vô tì tích dâng lên Thiên Chúa” (Dt 9, 14). Trong Cựu Ước, Lửa là dấu hiệu Giao Ước dã được Thiên Chúa ký kết ; Lửa cũng là dấu hiệu Thiên Chúa đã đón nhận của lễ hiến dâng. Trong Tân Ước, Thánh Thần là dấu hiệu Thiên Chúa đã nhận Của Lễ của Chúa Giêsu Kitô : Chúa Cha nhận sự Dâng Hiến của Chúa Con (x. Dt 9, 11-14 ; 5, 7-9… ; Cv 2, 33).

Theo Đức Thánh Cha Gioan-Phaolô II trong thông điệp “Dominum et Vivificatem” (1981), Chúa Thánh Thần được mạc khải và hiện diện như “Tình Yêu” hoạt động trong thẳm sâu của mầu nhiệm Vượt Qua, như  Nguồn Sức Mạnh Cứu Độ của thập giá Đức Kitô, như Hồng Ân “sự sống mới và vĩnh cửu” (số 41). Chúa Thánh Thần như dòng nước chảy ra từ cạnh sườn Ađam Mới là Đức Kitô. Nước ấy chảy đến đâu, thì vừa thanh tẩy, vừa mang lại sự sống ở đó.

Chúa Thánh Thần là Sức Mạnh Tình Yêu của Thiên Chúa, là “Khí Thần” của Thiên Chúa, đến với chúng ta qua Chúa Kitô, thì cũng đưa chúng ta trở về với Thiên Chúa qua Chúa Kitô.

Để được nhận làm “Con Thiên Chúa” (Rm 8,15 ; Ga 4, 4-7), cùng với Chúa Kitô, Chúa Thánh Thần biến đổi chúng ta, Kitô hóa chúng ta, làm cho chúng ta trở nên đồng hình đồng dạng với Chúa Kitô.

2. Chúa Thánh Thần thực hiện việc này : trước hết, bằng cách “kết án” chúng ta. Người là Vị Thẩm Phán Chí Công. Người thấu suốt tâm hồn chúng ta ; làm cho chúng ta nhận ra sự thực về bản thân mình trong tương quan với Thiên Chúa và tha nhân.

Các tin khác

• Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II: Thần học về thân xác, phần 5 - Đời sống hôn nhân Kitô giáo
• Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II: Thần học về thân xác, phần cuối - Tình yêu và sự phong nhiêu
• Toàn văn Văn kiện “Canh tân đời sống đức tin theo tinh thần Công nghị Tổng Giáo phận Hà Nội”
• Đào tạo linh mục: Đào tạo toàn vẹn chiều sâu
• Đức Giáo Hoàng Phanxicô ký Tuyên Ngôn Liên Tôn cho COP28
• Bài diễn văn của Đức Thánh Cha Phanxicô tại Hội nghị COP28, 02.12.2023
• Sứ điệp Đức Thánh Cha nhân dịp kỷ niệm 10 năm ban hành Tông huấn Evangelii Gaudium
• Gõ cửa hiệp hành 16: Lắng nghe & Bàn tròn - Phỏng vấn ĐHY Bộ trưởng M. Czerny
• Cánh cửa tinh thần và hơi thở Thánh Linh: Giáo huấn của Hội Thánh trong mục vụ văn hóa, văn học nghệ thuật
• Toàn văn Tông huấn: Chính lòng tin cậy-ĐTC Phan-xi-cô ban hành nhân dịp kỷ niệm 150 năm sinh nhật Thánh nữ Tê-rê-sa Hài Đồng Giê-su

(Trang 1/141)    1 2 3 4 >>>