Bài 1. Tổ Chức Nông Thôn
Câu 1. Đặc trưng cơ bản của nông thôn Việt Nam.
1. Tính cộng đồng:
Biểu tượng của tính cộng đồng là:
“Sân đình, cây đa, bến nước”.
- Sân đình:
+ Trung tâm hành chánh, văn hoá, tôn giáo.
- Cây đa:
+ Nơi nghỉ chân, giải khát, thông tin.
- Bến nước:
+ Nơi tập trung của nữ giới.
2. Tính tự trị:
Biểu tượng của tính tự trị là: “Luỹ tre”
Ví dụ:
“Trống làng nào, làng ấy đánh,”
“Thánh làng nào, làng ấy thờ”.
“Phép vua thua lệ làng”.
Câu 2. Tính cách của người Việt Nam
1. Tính nước đôi
Do môi trường nông nghiệp lúa nước, với lối tư duy tổng hợp và biện chứng, dẫn tới nguyên lý Âm Dương, mang tính nước đôi.
Ví dụ:
“Lưỡng Long chầu Nguyệt”.
- Lưỡng Long:
Hai con Rồng. Chỉ sự Đoàn Kết.
- Chầu:
Ngưỡng phục, khát vọng hướng về.
- Mặt trăng:
Biểu tượng của lòng nhân ái. Nhân ái là gốc của Đạo Đức.
Người Việt trọng Đức, trọng Văn hơn trọng võ.
+ Ý nghĩa: Đoàn kết ngưỡng phục, khát vọng Đạt Đức.
Là một trong những biểu tượng nói về tính cách người Việt hay và đúng nhất
“ĐOÀN KẾT, PHẤN ĐẤU, ĐẠT ĐỨC”
2. Đặc điểm:
- Tất cảnhững cái tốt, xấu thành từng cặp và đều tồn tại ở người Việt. Chúng bắt nguồn từ hai đặc trưng gốc, trái ngược nhau là:
+ Tính cộng đồng
+ Tính tự trị.
- Chỉ khi có nguy cơ đe doạ sự sống còn của cả cộng đồng thì tinh thần đoàn kết và tính tập thể nổi lên rất cao; nhưng khi nguy cơ qua đi rồi, thì có thể thói tư hữu và óc bè phái địa phương lại trồi lên.
Câu 3.Việt Nam trong Gia Tộc
1. Nguồn gốc:
- Người Trung Hoa trọng Gia Đình.
- Người Việt Nam trong Gia Tộc.
Lý do:
Gia đình không đủ đối phó với môi trường tự nhiên và xã hội, nên cần đến vai trò của Gia Tộc và cùng với nó là cộng đồng làng xã.
2. Đặc điểm:
- Cửu tộc:
Dòng họ gồm 9 thế hệ hay 9 đời:
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Cố Cụ Ông Cha Tôi Con Cháu Chắt Chút
- Tộc Trưởng: Trưởng Họ.
Câu 4. Ưu điểm Tinh thần Gia Tộc
1. Đùm bọc, yêu thương nhau:
Ví dụ:
- “Xảy cha con chú, xảy mẹ bú dì”.
- “Nó nhú, nhưng chú nó khôn”.
- “Một người làm quan, cả họ được nhờ”.
2. Tôn ti trật tự:
Ví dụ:
- “Xanh đầu con nhà bác, bạc đầu con nhà chú”.
- “Bé bằng củ khoai, cứ vai mà gọi”.
2. Trọng Họ và Hàng xóm:
Ví dụ:
- “Một giọt máu đào, hơn ao nước lã”.
- “Bán anh em xa, mua láng giềng gần”.
3. Độc lập, dân chủ:
Ví dụ:
- “Phép Vua, thua lệ làng”.
- “Sống lâu lên lão làng” (Cứ đến tuổi là lên).
4. Cần cù: “Cần cù bù khả năng”.
5. Tự lập, tự cấp, tự túc: “Khéo ăn thì no, khéo co thì ấm”.
N.B.
Óc gia trưởng, tôn ti
Óc bè phái, cục bộ địa phương (chỉ lo vun vén cho mình)
Và chủ nghĩa gia đình là:
Căn bệnh và là lực cản phát triển xã hội.
Câu 5. Khuyết điểm Tinh thần Gia Tộc.
1. Óc gia trưởng:
“Áo mặc, không qua khỏi đầu”.
2. Thói dựa dẫm, ỷ lại, an phận:
“Ai sao tôi vậy; nước trôi, bèo trôi”.
3. Thói đố kỵ, cào bằng:
- “Chị không muốn em trắng đùi, Em vừa trắng đùi chị chùi đi ngay”.
- “Xấu đều, hơn tốt lỏi”.
4. Khái niệm “Giá trị” trở nên tương đối:
“Khôn độc, không bằng ngốc đàn”.
5. Óc tư hữu, ích kỷ:
“Ruộng ai, người ấy đắp bờ”.
6. Óc bè phái, cục bộ, địa phương:
“Đất có Thổ Công, sông có Hà Bá”.
7. Cả nể, cầu an, rất sợ mất lòng:
“Rút dây, động rừng”.
“Dĩ hoà vi quí”.
(Còn tiếp)
Các tin khác