Bài giảng của ĐTC Lêô XIV lễ Chúa Thánh Thần hiện xuống

Anh chị em thân mến,

"Ngày được chờ mong đã bừng sáng cho chúng ta, ngày mà Đức Giêsu Kitô, sau khi sống lại và được tôn vinh khi lên trời, đã ban Chúa Thánh Thần." (Thánh Augustinô, Bài giảng 271,1). Và hôm nay, chính điều đã xảy ra trong nhà Tiệc Ly lại được tái diễn: như một luồng gió mạnh lay động chúng ta, như một âm vang thức tỉnh chúng ta, như một ngọn lửa chiếu sáng chúng ta, hồng ân của Chúa Thánh Thần lại tuôn đổ xuống trên chúng ta (x. Cv 2,1-11).

Như bài đọc một chúng ta vừa nghe, Chúa Thánh Thần đã thực hiện một điều phi thường trong đời sống các Tông Đồ. Sau cái chết của Đức Giêsu, các ông sống trong sợ hãi và buồn bã. Nhưng giờ đây, các ông được ban một cái nhìn mới và một trí hiểu trong lòng, giúp các ông giải thích các biến cố đã xảy ra, và cảm nghiệm cách sâu xa sự hiện diện của Đấng Phục Sinh: Chúa Thánh Thần đã chiến thắng nỗi sợ của các ông, phá tan xiềng xích trong tâm hồn, xoa dịu những vết thương, xức dầu sức mạnh và ban cho các ông lòng can đảm để bước ra loan báo các kỳ công của Thiên Chúa.

Sách Công vụ Tông đồ thuật lại rằng: vào thời điểm đó, tại Giêrusalem có một đám đông đến từ nhiều nơi khác nhau, thế nhưng, “ai nấy đều nghe các ông nói bằng tiếng bản xứ của mình” (Cv 2,6). Vậy là, vào ngày Lễ Ngũ Tuần, cánh cửa của nhà Tiệc Ly được mở ra, vì chính Chúa Thánh Thần mở ra các biên giới. Như Đức Bênêđictô XVI đã nói: “Chúa Thánh Thần ban cho khả năng hiểu biết. Ngài vượt qua sự chia rẽ đã bắt đầu tại Babel – sự hỗn loạn của tâm hồn khiến con người chống lại nhau – và Ngài mở ra các biên giới. [...] Giáo hội luôn phải trở thành điều mà chính mình vốn là: phải mở ra các biên giới giữa các dân tộc, phá tan rào cản giữa các tầng lớp và chủng tộc. Trong Giáo hội không thể có người bị lãng quên hay bị khinh thường. Trong Giáo hội, tất cả đều là những anh chị em tự do trong Đức Kitô” (Bài giảng Lễ Hiện Xuống, 15.05.2005).

Đây chính là hình ảnh sống động của Lễ Hiện Xuống mà tôi muốn cùng anh chị em dừng lại để chiêm niệm.

1. Thánh Thần mở các biên giới, trước hết, trong lòng chúng ta

Ngài là Hồng ân mở lòng chúng ta ra với tình yêu. Sự hiện diện này của Chúa làm tan chảy những cứng cỏi, những khép kín, những ích kỷ và nỗi sợ trói buộc chúng ta, cũng như giải thoát chúng ta khỏi thói tự mãn và chủ nghĩa cá nhân khiến ta chỉ xoay quanh chính mình. Thật buồn khi thấy rằng, trong một thế giới đầy cơ hội để kết nối, chúng ta lại có nguy cơ ngày càng cô đơn hơn, luôn luôn trực tuyến mà chẳng thể xây dựng một “mạng lưới”, sống giữa đám đông mà vẫn như những lữ khách cô độc và lạc lõng.

Ngược lại, Chúa Thánh Thần ban cho chúng ta một cách sống mới, mở chúng ta ra để gặp gỡ chính mình vượt khỏi những chiếc mặt nạ, dẫn chúng ta đến gặp gỡ Chúa bằng cách giúp chúng ta cảm nghiệm niềm vui của Ngài. Chúa Thánh Thần thuyết phục chúng ta – như chính lời Chúa Giêsu vừa được công bố – rằng chỉ khi ở lại trong tình yêu, chúng ta mới có sức sống để tuân giữ lời Ngài và được biến đổi. Ngài mở ra các biên giới trong nội tâm, để cuộc đời chúng ta trở nên một không gian hiếu khách.

2. Thánh Thần mở các biên giới trong các mối tương quan của chúng ta.

Thật vậy, Chúa Giêsu nói rằng Thánh Thần là tình yêu giữa Người và Chúa Cha, và tình yêu ấy đến cư ngụ trong chúng ta. Và khi tình yêu Thiên Chúa ở trong lòng ta, ta có khả năng mở ra với anh chị em, vượt thắng sự cứng nhắc, vượt qua nỗi sợ đối với người khác biệt, điều chỉnh những đam mê hỗn loạn trong ta. Chúa Thánh Thần cũng biến đổi những nguy cơ ẩn giấu đang đầu độc các mối quan hệ, như hiểu lầm, định kiến, hay lợi dụng lẫn nhau. Với nỗi đau sâu sắc, tôi cũng nghĩ đến những mối quan hệ bị nhiễm độc bởi ý muốn thống trị người khác, một thái độ thường dẫn đến bạo lực, như những vụ femminicidio (giết hại phụ nữ) gần đây cho thấy.

Trái lại, Chúa Thánh Thần làm trổ sinh trong ta những hoa trái giúp ta sống các mối tương quan chân thật và tốt lành: “Bác ái, hoan lạc, bình an, nhẫn nhục, nhân hậu, hiền hòa, trung tín, hiền từ và tiết độ” (Gl 5,22). Bằng cách ấy, Thánh Thần mở rộng biên giới các tương quan giữa chúng ta, và dẫn đưa chúng ta vào niềm vui của tình huynh đệ. Đây cũng là một tiêu chuẩn then chốt cho Giáo hội: chúng ta chỉ thật sự là Giáo hội của Đấng Phục Sinh, là môn đệ của Lễ Hiện Xuống, nếu giữa chúng ta không có biên giới hay chia rẽ; nếu biết đối thoại, biết đón nhận nhau, hòa nhập những khác biệt, và nếu chính Giáo hội trở thành một nơi hiếu khách cho tất cả mọi người.

3. Cuối cùng, Thánh Thần mở các biên giới giữa các dân tộc.

Vào ngày Lễ Hiện Xuống, các Tông Đồ nói được ngôn ngữ của những người mình gặp gỡ, và sự hỗn loạn của Babel được hóa giải bởi sự hài hòa do Thánh Thần tạo nên. Sự khác biệt, khi được Thánh Thần liên kết các tâm hồn và giúp ta nhận ra gương mặt người anh em nơi tha nhân, không còn là nguyên nhân của chia rẽ, nhưng trở thành một kho tàng chung, từ đó mọi người có thể cùng nhau bước đi trong tình huynh đệ.

Chúa Thánh Thần phá vỡ các biên giới và đạp đổ bức tường của thù hận, bởi Ngài “sẽ dạy anh em mọi điều và nhắc nhở anh em tất cả những gì Thầy đã nói” (x. Ga 14,26). Và vì vậy, điều đầu tiên Ngài dạy và ghi khắc trong tim ta chính là giới răn yêu thương, mà Chúa Giêsu đã đặt làm trung tâm và đỉnh cao của tất cả. Nơi nào có tình yêu, thì không còn chỗ cho định kiến, cho những khoảng cách an toàn khiến ta xa rời người thân cận, cũng như cho não trạng loại trừ vốn đáng tiếc vẫn xuất hiện trong nhiều chủ nghĩa dân tộc cực đoan.

Trong ngày lễ Hiện Xuống, Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhận xét rằng: “Ngày nay, trong thế giới có quá nhiều bất hòa và chia rẽ. Chúng ta kết nối với nhau nhưng lại xa cách nhau, tê liệt bởi sự thờ ơ, bị đè nặng bởi cô đơn” (Bài giảng, 28.05.2023). Và các cuộc chiến tranh đang bùng phát khắp nơi là dấu chỉ đau thương của thực trạng ấy. Chúng ta cùng khẩn cầu Chúa Thánh Thần – Đấng của tình yêu và bình an: Xin Ngài mở ra các biên giới, phá tan những bức tường, xóa bỏ hận thù, và giúp chúng ta sống như những người con của một Cha duy nhất trên trời.

Anh chị em thân mến, chính Lễ Hiện Xuống đổi mới Giáo hội và thế giới!  Xin ngọn gió mạnh mẽ của Thánh Thần thổi đến chúng ta và trong chúng ta, mở ra các biên giới trong tim, ban cho ta hồng ân được gặp gỡ Thiên Chúa, mở rộng chân trời của tình yêu và nâng đỡ những cố gắng của chúng ta trong việc xây dựng một thế giới nơi hòa bình ngự trị.

Xin Đức Maria Rất Thánh, Người Nữ của Lễ Hiện Xuống, Trinh Nữ được Thánh Thần viếng thăm, Mẹ đầy ơn phúc, luôn đồng hành và chuyển cầu cho chúng ta.

Cuối thánh lễ, trước khi đọc kinh lạy Nữ Vương thiêng đàng cùng các tín hữu, Đức Thánh Cha nói:

Trước khi kết thúc buổi cử hành này, tôi thân ái gửi lời chào đến tất cả anh chị em hiện diện nơi đây, cũng như những ai đang kết nối qua các phương tiện truyền thông.  

Tôi cảm ơn các Đức Hồng Y và các Đức Giám Mục hiện diện, cùng toàn thể đại diện các hiệp hội, các phong trào trong Hội Thánh và các cộng đoàn mới. Anh chị em thân mến, với sức mạnh của Chúa Thánh Thần, ước gì anh chị em lên đường sau Năm Thánh này với tâm hồn được đổi mới. Anh chị em hãy ra đi và mang đến cho mọi người niềm hy vọng từ Chúa Giêsu!  

Tại Ý và nhiều quốc gia, năm học đang kết thúc trong những ngày này. Tôi muốn gửi lời chúc đến tất cả học sinh, sinh viên và các giáo viên, đặc biệt những ai sắp bước vào các kỳ thi cuối cấp.  

Giờ đây, nhờ lời chuyển cầu của Đức Trinh Nữ Maria, chúng ta hãy khẩn xin Chúa Thánh Thần ban ơn bình an. Trước hết là bình an trong tâm hồn: chỉ một tâm hồn an bình mới có thể lan tỏa hòa bình đến gia đình, xã hội và các mối quan hệ quốc tế. Ước gì Thần Khí của Đức Kitô Phục Sinh mở ra những con đường hòa giải nơi nào còn chiến tranh; xin Người soi sáng các nhà lãnh đạo và ban cho họ can đảm để thực hiện những cử chỉ hòa hoãn và đối thoại.